1557345r3505294339857h181066 o

powiadał de Montainge - jest szkołą szukania; nie o to chodzi, kto dopadnie, ale kto przejdzie ”. A zatem, najważniejsza jest niezależność, w tym szczególnie od własnych namiętności; one nas po prostu zniewalają.

Człowiek jest egzemplarzem gatunku ludzkiego, egzemplarzem różnym od innych. Jest także różnym od siebie samego, bo ciągle się zmienia. Wielość tąjednak coś spaja; tym „coś" są instynkty.

Michel de Montaigne uważał, że w życiu ludzkim powinno się przestrzegać pewnych zasad: tolerancji; konserwatyzmu (nie robić zamieszania nowymi ideami); kwietyzmu uznającego, że nie ma idei, dla której warto innych zabijać lub dać się zabić samemu - idee w ogóle są bez znaczenia, ważna jest tylko rzeczywistość.

Kwietyzm za podstawę religijności uznaje bierną kontemplację połączoną z pasywnym stosunkiem do rzeczywistości i otoczenia. Występuje w religiach, w których mistycyzm współgra ze skrajną interioryzacją życia religijnego (np. buddyzm i chrześcjańskie apostazje). Potocznie: bierny, beznamiętny stosunek do spraw życia,_

Najwyższą doskonałością jest „ umieć zażywać szczerze swego istnienia”, nauczyć się zżyć z życiem. Z tego Michel de Montaigne wysnuwał imperatyw kategoryczny: być człowiekiem. „Nie masz nic równie pięknego i godnego, jak dobrze i należycie spełniać swą rolę człowieka”. Być człowiekiem to tyle, co „żyć bez cudu i bez przekraczania miary”. „Człowiek nie może być czym innym, niż jest, ani też wyobrażać sobie coś inaczej niż na swoją miarę

1.3. Giordano Bruno (1548-1600)

W piętnastym roku życia wstąpił do zakonu dominikanów. Tam poznał filozofię, w tym poglądy M. Kopernika. Zrodziły się u niego wątpliwości wobec prawdziwości dogmatów wiary. Został oskarżony o herezję, wówczas wystąpił z zakonu i zbiegł. W 1592 roku Inkwizycja pojmała go, zaś w 1600 roku został skazany na karę śmierci przez spalenie na stosie. Wyrok wykonano na placu Piazza de Fiori w Rzymie.

1.3.1. Ontologia

Według G. Bruno wszechświat jest nieskończony. Nieskończoności tej nie może wyrazić żadne ludzkie pojęcie, bo pojęcia są wypracowywane na podstawie rzeczy skończonych.

Świat jest jednorodny; materia jest jednorodna, jej części stanowią całość, którą jednoczy siła przyciągająca o charakterze duchowym. Wszechświat jest jeden, ale

86