14
Rozdział 1
Kognitywi*
je do darwinowskiej wizji ewolucji. Steven Pinker'3 kładąc nacisk na przystosowanie gatunku ludzkiego i dobór naturalny, zwraca uwagę, żc język jest instynktem. Za takim traktowaniem języka wspomniany teoretyk przytacza następujące argumenty:
- język jest gatunkowo powszechną zdolnością,
- występuje uniwersalność wzorów wypowiedzi ludzi,
- rozwój języka u dzieci przebiega jednakowo bez względu na pochodzenie, co odbywa się pomiędzy 2-3 rokiem życia,
- język wypływa ze specyfiki neurologicznej1*.
Drugie stanowisko dotyczące ewolucji języka prezentowane przez Dere-ka Bickcrtona13 przyjmuje bardzo szybkie, wręcz gwałtowne jego powstanie wynikające z mutacji genetycznej. W późniejszym okresie Bickcrton zmodyfikował swoje wcześniejsze podejście, proponując koncepcję powstania języka w kilku etapach.
Współcześnie obserwujemy dynamiczne rozszerzanie się poglądu zakładającego ewolucję składni, jest to próba połączenia obu prezentowanych podejść1*. Warto w tym miejscu zwrócić uwagę na dopuszczenie przez teoretyków np. Noama Choińskiego i Stephena Goulda, poglądu o możliwości powstania języka jako ubocznego produktu rozwoju umysłowego hominidów. Wspomniani badacze przypuszczają, żc nastąpiło to wskutek wzrostu i kształtowania się ludzkiego mózgu lub jakiegoś innego procesu. Zwracają uwagę na możliwość pojawienia się języka w wyniku nieuniknionej fizycznej konsekwencji doboru jakiejś innej cechy, zdolności analitycznej lub specjalizacji mózgu. Pogląd ten jest w sprzeczności z stanowiskiem Stevena Pinkera, mówiącym o przystosowaniu.
Tokiem rozumowania Noama Chomskiego i Stephena Goulda poszło wielu badaczy, m.in. Philip Lieberman17, który wskazuje na związek rozbudowanej gardzieli u człowieka z artykułowaniem mowy. Homo sapiens w odróżnieniu od innych ssaków ma krtań obniżoną. Powoduje to u dorosłego człowieka konieczność bądź oddychania, bądź jedzenia, tymczasem pozostałe ssaki mogą to robić jednocześnie, ponieważ umożliwia im to wyżej usytuowana krtań. U ludzi umiejętność ssaków do jednoczesnego jedzenia i oddychania występuje tylko w okresie pierwszych miesięcy życia niemowlęcia.
Dopiero w osiemnastym miesią poziom właściwy w czternastyn Konrad Fiałkowski i Tadeus język jest ubocznym efektem d< pujących w środowisku. Na saw co gwarantowało przeżycie, a to ccgo zwiększenie zapotrzebował ła obniżeniem krtani, co pozwą tezę, żc język powstał jako prod Philip Liberman prowadząc kazał, że już homo crectus móg z budowy podstawy czaszki, kt« Idąc tym tokiem rozumowania 1 że u homo habilis można będzi znalezieniu pełnej czaszki tego I Ida Kurcz21, analizując poj o dwustopniowości ewolucji jęz było przyjęcie perspektyw)' inr oddziaływanie przejawiające si^ miejsc, w oferowaniu swoich Zi zaprezentowania pozostałym c mających znaczenie, oraz uczer Drugi krok to powstanie skład; ślowych.
Na dowód słuszności tezy c men dotycząc)' odkrycia bariery stanowiącej dowód na słuszność Niewątpliwie pomysł dwusti względu na logiczne i tym samy nak należy go traktować bardzi rctyczne wyznaczające kierunek sapiens wykształciła się nowa ; dawanie dźwięków i komunika-
" Pinker 1994.
" Pinker 1996.
“ Bickcrton 1990. “ Kurcz 2000.
17 Lieberman 1991.
" l-eakey 1995:180.
'* Fiałkowski. Bielicki 2008. Jt Leakey 1995:182.
11 Kurcz 2000.
» TomaseUo 1999:16-17.
" Kurcz 2000:44.