261
n3 rzecz młodszego brata Milutina i oddał sic surowri .
ki na pn państw a. nad Zachodnią Moravą (wraz z Belgradem) W 1284 „rAlaf'! 5°Slad,°" państwa Sntn M*'vę , część Bośni, mając za sprzymierzeńców papieżaTSa RoS króia W cę.cr Po sm.crc, D. Milu.in mc zdołał opanować z,cm brąu.’ (zajął, je
i państwo stwcKronc na pn. przestało istnieć. W*-y)
MILITIN Stefan, wł. Stefan Uro5 II. król serb. 1282-1321, znany ze swej surowości (oślepił Masnego syna Stefana Dcćanskicgo). przede wszystkim jednak jako niezwykle ak-t>’wn> /budował lub odnowił 42 cerkwie w Serbii, Grecji i Ziemi Świętej (m in
\3Com-:r.' w Macedonii, Graćanica na Kosovie. monastery w Banjskicj i Pri/.rcnic w Meto-hiji. cerkiew pr:s mon. Hilandar) i zapoczątkował ekspansją na pd.. do Macedonii (pn. Macedonia ?c Skopiem podbita w 1282 i 1283. ostatecznie w 1299 M. uzyskał zgodą cesarza bi-zant. Androntka II na przyłączenie Macedonii stanowiącej wiano jego córki Simonidy Palcologmy. Która została czwartą żoną M. do Serbii). Wraz z przesunięciem się granic państwa sort*., doszło do ponownego zetknięcia się kultury serb. ze starymi słowiańskimi
centrami piśmiennictwa i tradycją lit. św. Klimenta na obszarze Macedonii. Przyłączenie greckich pod względem języka i obyczajów miast Macedonii wywołało jednocześnie przewrót obyczajowy na dworze i w Serbii. M. został kanonizowany (święto 3 X), autorami tekstów kultowych byli Danilo III zw. Młodszym (Oficjum ku czci św. Milutina) oraz doradca króla arcybp Dan-.lo II (ok. 1270-1337). zw. Pećkim lub Starszym i jego anonimowy uczeń i lub uczniowie ,/vnwt Stefana Urośa II Milutina, włączony został do zbioru ich autorstwa Żywoty królów ; arcybiskupów serbskich (1337-1340).
DEĆANSKI Stefan, w ł. Stefan UroŚ III. nazwany D. od swej zaduźbiny (mon. Dcćani). władca na--pierw Zety 1309-1314, następnie król serb. od 1321 do 1331. Tron swego ojca zdobył dzięki możnowładcom Raśki i kontynuował ekspansję na pd. w celu zdobycia dalszych ziem w Macedonii. Ostatecznie jej losy, a tym samym także rywalizację o hegemonię na Bałkanach, rozstrzygnęła krwawa bitwa pod Welbużdem (Kiustendił w Bułgarii, 1330), w której z rąk Serbów zginął jego szwagier bułg. car Michał III Szyszman. S.D. nic podjął już później"w omy o Macedonię, czym wywołał niezadowolenie możnowladców, którzy wynieśli na tron. władającego dotąd tylko Zetą, jego syna Stefana Duśana. D. to postać tragiczna: oślepiony . w^cnany przez swego ojca Milutina, odzyska wzrok dzięki św. Mikołajowi, ostatecznie jednak'zostanie zdetronizowany i na rozkaz syna Duśana uwięziony i uduszony w zamku Zvcćan Niculegające rozkładowi relikwie św. króla (kanonizowany jako męczennik. święto 1! XII złożono w mon. Dcćani w Mctohiji.
DUŚAN Stefan (Stefan Uroś IV). syn Stefana Urośa III (Dcćanskiego). następca tronu w Zecie *1VM-HM król serb. 1331-1355 i car (cesarz) Serbów i Greków 1346-1355; pra-wodaA ca - autor Kodeksu {DuSamv 'Monik) z 1349, obejmującego całokształt porządku prawnego państwa . stanowiącego cenne źródło informacji na temat życia spoi. . tendencji wówczLwm serb. życiu duchowym (antyłacińsk. charakter ustawodawstwa . wpływ hesy-chastów i średn Serbii; redaktor skróconej wersji Simagn,y Matiji Vlastara (potwierdzającej wierność idei dtarchti). Czasy panowania D. to okres szczytowej potęg, państwa serb które od 1334 r wchłonęło Bizancjum (włączona zoslała Albania. Macedonia, Icsalia i bpir a swego Władcę D uznali także mnisi ze Świętej Góty Athos) , próbowało przejąć jego dziedzictwo. Rezultatem ambicji imperialnych było mc tylko przyjęcie tytułu cara Serbów . Greków. ale tez podniesienie arcybiskupom serb do rangi patriarchatu, na co patr. w Kunst, m tynopolu zareagował obłożeniem klątwą Kościoła serb. Rown.ez część kleru serb. uznała