1 (178)

180

5, LITERATURA DLA DZIECI I MŁODZIEŹT W LATACH MięDZTWOJEHNTCH

Odzyskani* niapo&ległoaci w 1918 roku spowodowało, że wiele czynników natury obiektywnej i subiektywnej, które determinowały rozwój literatury polskiej w okresie niewoli zarówno dla dorosłych, jak również dla młodzieży,przestało stanowić kategorię obowiązującą lub straciło zupełnie na znaczę-niu. Rzeczywistość domagała się odmiennych ujęć,nowych uogólnień, a powojenne warunki życia narodu - odmiennych od dotychczasowych schematów sytuacyjnych i nowych bohaterów w literaturze* V twórczości dla dzieci i młodzieży nie od razu zdano sobie z tego sprawę* Szersza dyskusja na ten temat około 1925 r* mogła już tylko jedynie potwierdzić, że droga którą obrano w pierwszych latach po odzyskaniu niepodległości,nle wiodła do nowych jakości* Wskazywano na anachronizm idei i ich jednostronność, podnoszono nieprzydatność, a niekiekiedy wręcz szkodliwość wychowawczą proponowanych wzorów*

Tak w istocie było. Miniona wojna światowa, rewolucyjne przemiany w Rosji, a następnie wojna polsko-radziecka dostarczyły tematów, które najłatwiej było ująć w kategoriach nacjonalistycznych, stworzyć sytuacje, w których jedynym pozytywnym u-czueiem była. nienawiść do wroga. Dodatkowego niebezpieczeństwa wychowawczego dostarczało traktowanie wojny jako wielkiej,romantycznej przygody. Jako przykłady utworów charakterystycz-nych.dla tego nurtu mogą służyć M. Buyno-Arctowej "Ojczyzna* i "Wilczysko", H. Zakrzewskiej "Białe róże" i. "Dzieci Lwowa", E* Jezierskiego "Dla ciebie, Polsko", H.Duninówny "Ha obczyź-