32
2. Podstawy topologii
d(p,q) - r-h.
Dla wszystkich punktów 5 takich, że d(q, s) < h, mamy
d(p, s) < d(p, q)+d(q, s) < r-h+h — r, tak więc se E. A więc q jest punktem wewnętrznym zbioru E.
2.20. TWIERDZENIE. Jeśli p jest punktem skupienia zbioru E, to dowolne otoczenie p zawiera nieskończenie wiele punktów zbioru E.
Dowód. Załóżmy, że istnieje otoczenie N punktu zawierające tylko skończoną ilość punktów zbioru E. Niech punkty qu..., qn będą punktami zbioru NnE różnymi od p. Przyjmijmy
r — min d(p, qm)
1 «««*>
(oznaczamy w ten sposób najmniejszą z liczb d(p, qt),..., d(p, q„)). Oczywiście minimum zbioru skończonego liczb dodatnich jest liczbą dodatnią, czyli r > 0.
Otoczenie Nr(p) nie zawiera ani jednego punktu q zbioru E spełniającego warunek q # p, a więc p nie jest punktem skupienia zbioru E. Otrzymana sprzeczność dowodzi twierdzenia.
WNIOSEK. Skończony zbiór punktów nie ma punktów skupienia.
2.21. Przykłady. Rozpatrzymy następujące podzbiory przestrzeni R2.
a) Zbiór wszystkich liczb zespolonych z takich, że jzf <1.
b) Zbiór wszystkich liczb zespolonych z takich, że |z| < 1.
c) Pewien zbiór skończony,
d) Zbiór wszystkich liczb całkowitych.
e) Zbiór składający się z liczb 1/n (n = 1,2,3,...). Zauważmy, że ostatni zbiór E ma punkt skupienia (jest nim z = 0), ale żaden punkt zbioru E nie jest jego punktem skupienia. Chcemy j podkreślić różnicę między posiadaniem punktu skupienia a zawieraniem go.
I) Zbiór wszystkich liczb zespolonych (tj. R2). g) Przedział (a, b).
Zauważmy, że d), ej, g) mogą być rozpatrywane jako podzbiory Rl.
Pewne własności tych zbiorów są podane w następującej tabeli:
Domknięty |
Otwarty |
Doskonały |
Ograniczony | |
a) |
Nie |
Tak |
Nie |
Tak |
b) |
Tak |
Nie |
Tak |
Tak |
Tak |
Nie |
Nie |
Tak | |
d) |
Jak |
Nie |
Nie |
Ńie |
e) |
Nie |
Nie |
Nie |
Tak |
0 |
Tak |
Tak |
Tak |
Nie |
g) |
Nie |
Nie |
Tak |
W wierszu g) nie jest zapełniona druga kolumna. Jest to spowodowane tym, że przedział (a,b)mejest otwarty, jeśli rozpatrujemy go jako podzbiór R2; ale jest zbiorem otwartym jako podzbiór zbioru R1.
3 - Podstawy analizy i