1 (91)

Ilustr.: A. Strumiłło

Zasygnalizowaną tu tendencję literacką dostrzec można także w tekstach podróżniczych Mariana Brandysa; Pisarz nawiązał w sposób świadomy do sienkiewiczowskiego tła, na którym rozgrywają się zdarzenia fabularne W pustyni i w puszczy, w swych dwóch książkach: Śladami Stasia i Nel (1961) i Z panem Biegankiem w Abisynii (1962). Zastosowana dla określonych konfrontacji literacka konwencja reportażu pozwoliła mu naszkicować oblicze współczesnej Afryki, zdecydowanie inne niż to, które utrwalił w naszej wyobraźni autor Trylogii. Przekornie ukazana wędrówka tropami bohaterów Sienkiewicza po Egipcie, Sudanie i Abisynii umożliwiła pisarzowi prześledzenie przemian i nowych zjawisk w życiu mieszkańców Czarnego Lądu.

Okiem reportera spojrzał również na współczesną Afrykę Krzysztof Czyżewski w książce W afrykańskiej dżungli, buszu i pustyni (1964). Ukazał w niej skutki kolonializmu, zacofanie, waśnie plemienne i dążenia polityczne mieszkańców Afryki w pierwszych latach powojennych.

Przemiany na Syberii, na terenach związanych ściśle z losami polskich zesłańców, z martyrologią tych, którzy ukochali idee wolnościowe, stały się z kolei przedmiotem reporterskiego zwiadu w książce Macieja Zimińskiego pt. Osiem dni w krainie niedźwiedzi (1964). Pisarza interesują nie tylko osiągnięcia gospodarcze i techniczne tych ziem, ale i ich mieszkańcy. Wśród nich tropi ślady ludzi, którzy losy swoje związali z Polską, walcząc o jej wyzwolenie z pęt hitlerowskiej niewoli. W formie dziennikarskiej relacji ukazuje