201030Image0078

201030Image0078



2>1KV5 CHEMII KOSMETYCZNEJ

Zastosowanie tenzydów kationowych w kosmetyce jest wielokierunkowe i zupełnie odmienne niż omówionych tenzydów anionowych, nicjonogcnnych czy też amfolcnzydów, które są używane głównie jako środki myjące (rozdz. 7.1.1 -7.1.4) i emulgujące (rozdz. 7.3), Tenzydy kationowe mają bowiem słabe właściwości pianotwórcze oraz myjące, u ich działanie emulgujące jest rzadko wykorzystywane, gdyż w niezbędnym do wytworzenia emulsji stężeniu drażnią skórę. Ponadto ograniczeniem w stosowuniu tenzydów kationowych są niezgodności, jakie dają one z tenzydami anionowymi i niektórymi innymi składnikami pre-parutów kosmetycznych (karboksymctylocclulozą, alginiunumi. trugukuntą. poliakrylunami itp.). Tenzydy kationowe są natomiast często środkumi konserwującymi, dezynfekującymi i antystatycznymi preparatów do piclęgnucji włosów.

Mechanizm przeciwbakteryjncj aktywności I V-rzędowch soli amoniowych [konserwanty (ryc. 70-72), dcodoranty (ryc. 85). środki dezynfekujące (ryc. 341 -343)] omówiono przy charakterystyce konserwantów (rozdz. 2.1).

Właściwości antystatyczne soli amoniowych są związane z ich powinowactwem do keratyny, dzięki czemu mogą one wytwarzać na powierzchni skóry i włosów powłokę hydrofitową. zdolną do odprowadzania - powstających podczas pocierania — ładunków elektrostatycznych. Oprócz tenzydów kationowych, aktywność antystatyczną mają również połączenia z innych grup chemicznych, m.in. etery poliglikolowc, aminy i alkohole tłuszczowe. siarczany oraz fosforany alkilowe.

Powinowactwo tenzydów kationowych do keratyny sprawia również, że substancje te, w następstwie oddziaływał) semipolamych i dipolamych, ułatwiają innym składnikom preparatu kosmetycznego wiązanie się z powierzchnią skóry i włosów. Właściwość tę wykorzystuje się dla osiągnięcia lepszej przyczepności do powierzchni naskórka niektórych składników, np. pigmentów z płynnych preparatów kosmetycznych. Ponadto, powinowactwo tenzydów kationowych do skóry wywiera również korzystny wpływ na gładkość i delikatność naskórka. Należy przy tym podkreślić, że w serii tenzydów „quats” (ryc. 200) powinowactwo do keratyny maleje wraz ze zmniejszaniem się długości łańcucha alkilowej reszty tłuszczowej, a związki o 10-węglowym łańcuchu tłuszczowym praktycznie są już pozbawione takiej właściwości. Z kolei sole amin tłuszczowych wiążą się z keratyną znacznie słabiej w porównaniu z ich IV-rzędowymi analogami.

W kosmetyce wykorzystuje się także właściwości zwilżające tenzydów kationowych, co ma na celu zwiększenie „głębokości" działania aktywnych składników preparatu, przez lepsze zwilżenie powierzchni naskórka.

Jak już wspomniano, tenzydy kationowe są często stosowane w kosmetycznych preparatach do pielęgnacji włosów, gdzie występują w charakterze avivage. Określenie avivage wywodzi się od francuskiego słowa aviver- ożywiać. Właściwości takie odnoszą się do pewnych składników występujących w preparatach kosmetycznych przeznaczonych do pielęgnacji włosów, w tym również w szamponach. Obecność avivage w preparacie prowadzi bowiem do nadania włosom wielu korzystnych właściwości i sprawia, że włosy uzyskują połysk, stają się jedwabiste, dobrze się czeszą i układają oraz się nic elektryzują.

W-Rzędowe aminy tłuszczowe

Najliczniejszą grupę tenzydów kationowych stanowią związki wywodzące się z IV-rzę-dowych N-alki!o(benzy!o)pochodnych amin tłuszczowych (ryc. 202). W zależności od wy-

142


Rozdżiił?

twórcy, budowy reszty tłuszczowej (R) oraz głównego kierunku zastosowania, w artykułach kosmetycznych występują one pod różnymi nazwami handlowymi, m.in.: Genamine. Hya-minc, Arquads, Schcrcoąuats. Laudacit, Rcwoquais. Croquats, Dchyquartc. Nazwy handlowe tych subsluncji mogą występować z odpowiednimi rozszerzeniami, odnoszącymi się do budowy reszty ulkilowcj R i podstawniku R, (ryc. 202). Obrazuje to zamieszczony na rycinie 202 przykład dehykwartów (Dchyquartc).

i UH

R

R.

Dehykwart A

C„H„

H

R— N+-CH2-R,

Cl-

DAM

c,7h„

£h3

. LT:

C«H„

CDM

c,6h„

LDB

C,i«|

c6h,

Ryc. 202.

Tenzydy kationowe, o podobnej lub nawet identycznej z dehykwartami budowie, są wytwarzane przez innych producentów pod zmienioną nazwą handlową. Przykładowo, trzeci z wymienionych tenzydów dchykwartowych (dchykwart LT. ryc. 202). mający postać bromku zamiast chlorku oraz R,=GH3, występuje pod nazwą handlową Laudacit. Z kolei dehykwarty benzylowe (R.=C6H5), całkowicie mieszczą się w grupie tenzydów kationowych, określanych nazwą chlorek bcnzalkoniowy (ryc. 202; R=Cg_18, R,=C6Hj), którego wodny roztwór, znany jako Zcphirol (Bcnirol, Ccquartyl, Drapolcx, Germinol, Gcrmitol, Pa-ralkan, Rodalon), jest używany do dezynfekcji rąk, instrumentów, oraz do higieny ciała. Podobny skład do Zcfirolu posiada produkowany przez Polfę Stcrinol. który różni się od Zc-firolu jedynie anionem (bromkowy zamiast chlorkowego).

Do tenzydów o wzorze ogólnym zamieszczonym na rycinie 200 zakwalifikować można również IV-rzędowe sole amoniowe powstające w procesie oksyctylcnowania 1- lub ll-rzę-dowych amin tłuszczowych, znane jako „eihoquats”. Przykładami tego typu substancji (ryc. 203) są chlorek pentaoksyeiylenostcaryloamoniowy, o nazwie handlowej Genamin KS 5, czy też chlorek PEG-h stearmoniowy (PEG-n stearmonium chloridc).

Oba wymienione tenzydy wykazują profil aktywności kosmetycznej typowy dla IV-rzę-dowych soli amoniowych i są stosowane w preparatach przeznaczonych do pielęgnacji włosów, Należy podkreślić, że w porównaniu z solami amoniowymi, zawierającymi podstaw-

Rozdzbl7 143


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
201030Image0063 ZARYS CHEMII KOSMETYCZNEJ Zdecydowana większość kosmetycznych tenzydów kationowych
201030Image0076 ZARYS CHEMII KOSMETYCZNEJ jako emulgatory kosmetyczne, a zastosowane w mieszaninie
201030Image0071 ZARYS CHEMII KOSMETYCZNEJ czynników pianotwórczych. Na przykład, właściwości pianot
201030Image0080 ZARYS CHEMII KOSMETYCZNEJSole pirydyniowe Omówione dotychczas tcnzydy kationowe pra
201030Image0037 ZARYS CHEMII KOSMETYCZNEJ wych oraz związków polifenolowych, i są spotykane pod naz
201030Image0056 ZARYS CHEMII KOSMETYCZNEJ OH Ryc. 139. rozpowszechnienie kwasu pantotenowego w przy
201030Image0093 ZARYS CHEMII KOSMETYCZNEJ Ryc. 239. Fluorowane związki powierzchniowo czynne tyczny
201030Image0016 zarys chemii kosmetycznej Tabela IV. Filtry przeciwsłoneczne UV A Nazwa R R, Eus
201030Image0067 ZARYS CHEMII KOSMETYCZNEJ Ryc. 162. Detergenty sarkozydowe nych artykułach do mycia
201030Image0069 ZARYS CHEMII KOSMETYCZNEJ mają w swoim składzie również środki natłuszczające (estr
201030Image0016 zarys chemii kosmetycznej Tabela IV. Filtry przeciwsłoneczne UV A Nazwa R R, Eus
201030Image0007 zarys chemii kosmetycznej mctycznych. obejmujących m.in. środki myjące i pielęgnują
201030Image0008 zarys chemii kosmetycznej R R R I    r
201030Image0009 ZARYS CHEMII KOSMETYCZNEJ1.2. Filtry przeciwsłoneczne UV Światło słoneczne obejmuje
201030Image0010 ZARYS CHEMII KOSMETYCZNEJ nc. Organizm ludzki wytwarza dwa rodzaje mclanin - feomel
201030Image0011 ZARYS CHEMII KOSMETYCZNE] jego intensywność jest znacznie wyższa od występującej w
201030Image0012 ZARYS CHEMII KOSMETYCZNEJ Ryc. 9. Kwu m-digalusowy Ryc. 10.Filtry przeciwsłoneczne

więcej podobnych podstron