197
ce, to rozrzucone grupy drzew oraz dominanta w postaci zwar ej za | dowy w*i, akcentowanej wieżą kościoła i bryłą nowej szkoły. Nie o wo-j rzy sklepienie nadające całości określony nastrój.
Komunikacja. Stanowi ona w praktyce uporządkowany zespół i punktów, z których oglądamy wnętrze. W zależności od prowadzenia jej, da się monotonny krajobraz zdynamizować i na odwrót — zróżnicowany uczynić bardziej statycznym. Wykonać to można bądź przez odpowiednio dobrane, nawet lekkie załamania biegu drogi, naprowadzające na określone panoramy lub dominanty krajobrazu, bądź przez stosowanie odpowiednich zadrzewień i zakrzewień, tworzących przesłony podłużne (wzdłuż drogi) lub kulisowe (w poprzek po bokach drogi), bądź wreszcie obydwoma sposobami równocześnie.
Tło, ekspozycja i wtopienie. Przy kompozycji wnętrza posługujemy się w formowaniu jego elementów trzema głównymi sposobami: tworzeniem tła, ekspozycji i wtapianiem. Tło kształtujemy przez monofoniczne potraktowanie któregoś z elementów wnętrza. Na przykład jeżeli krawędź lasu o mniej więcej jednej wysokości i jednym kolorycie zajmuje znaczną część ściany, staje się tłem. Podobnie wielka płaszczyzna trawnika może być tłem. Na nim dopiero można eksponować lub w niego wtopić inne odpowiednie elementy ściany czy też elementy wolno stojące. Przy zamiarze ekspozycji różnicujemy je wielkością lub kolorytem. Tak np. nawet niewielki namiot w kolorze żółtym eksponuje się na tle ciemnej zieleni, natomiast zielony wtapia się w tło. W ten sposób uzyskać można w miarę potrzeby określone efekty kompozycyjne.
Zwartość kompozycji i dominacje. Na ogół można stwierdzić, że kompozycja zwarta i posiadająca dominantę jest w krajobrazie kompozycją poprawną, jednoznaczną. Natomiast brak zwartości i dominacji dezintegruje kompozycję. Klasycznym tego przykładem jest krajobraz zurbanizowany, w którym występuje zabudowa zwartego osiedla, akcentowana bryłą większego budynku oraz jego przeciwieństwo — zabudowa rozproszona, pozbawiona dominant i akcentowania. Pierwszy przykład daje wrażenie pozytywne: ładu i kompozycji, drugi natomiast — chaosu i braku kompozycji. Taki odbiór zjawisk stanowi na ogół właściwość wrodzoną i tłumaczony jest naturalnym za-
<--—-
Schemat projektu wnętrza w krajobrazie zamkniętym (miejskim). Stan istniejący z elementami wymagającymi zachowania. 1 — Widok. 2 — Widok. 3 — Plan. Zamknięcie wnętrza z uwzględnieniem elementów istniejących. 4 — Plan.
Wybrane problemy kompozycji wnętrza. 5 — Elementy wnętrza: a — płaszczyzna pońoma, b — ściany, c — sklepienie, d — elementy wolno stojące. 6 — kompozycja „klasyczna”, zwarta, dominująca na tle, złożona z elementów, akcentowana 1 — kompozycja rozproszona, „akompozycja” w stosunku do „klasycznej”, w któ* rej gubi się dominacja i akcentowanie