191
„Iko na „stylowości” jego elementów (budynków, założeń walonych np lip |g§ alejowe 1 romanłyr,,,. kąpy dr*ąw), na formie ^tylo-**>” układu przestrzennego (plany miast, wsi, regionu i ieh panoramy), ale również na związanym * danym ekranem apoaohi* gospodarki upra-(®P‘ łanyj niwy), kulturowej' (np, mie%lo średniowieczne czy re— pjsnsowr) i na stosunkacH społecznych (np zestawiania w zakresie „stroju: miasto i zamek, a późnią) miasto i twierdza państwowa lub fitii kościoła i wieża ratusza) czy leź wreszcie ne stosunkach wyznaniowych (pion wieży kościoła, masywna bryle tlroru czy kopuła cerkwi | panoramie miasta). Tak więc krajobraz miel wyraźne (choć jak dotychczas nie zawsze odczytane) cechy styłiktypżne, które zachowały się często do dzisiaj. Te właśnie zabytkowe cechy stylistyczne, układy przestrzenne, formy dawnej gospodarki i stosunków społecznych — odzwierciedlone niejako w krajobrazie winny stać m,; głównymi przedmiotami konserwacji w zakresie architektury krajobrazu kulturowego. Osobne tagadnienie stanowią zachowane parki zabytkowe i krajobrazy parkowe, projekty konserwatorskie dla tych założeń wymagają specyficznych form badań i studiów projektowych. Poważne tradycje w tej dziedzinie są głównie zasługą prof. G. Ciołka.
Konserwacja obiektów zabytkowych kulturowych obejmuje zarówno konserwację na miejscu — dotyczy to na ogół większych obiektów lub ich zespołów (budowle sakralne, obronne, pułucowe, miejskie zabytki, założenia urbanistyczne, krajobrazowe 1 purkowe) — Jak też konserwacją drobnych form, które utrzymuje się ulbo na miejscu, albo przenosi do skansenów (na ogół formy budownictwa ludowego).
Przy zakładaniu skansenów istotnym problemem z punktu widzenia architektury krajobrazu jest włączenie poszczególnych obiektów i układ o określonej i celowej kompozycji. Przykładem rozwiązania uwzględniającego tę zasadę jest projekt parku etnograficznego w Pieskowej Skale (tabl, XIII, rys. 2), Stanowi on próbę nawiązania do krajobrazu wsi Jurajskich. Park etnograficzny jest pomyślany jako teren spacerowy stanowiący naturalną kontynuację parku przyzamkowego poprzez połączenie obu organizmów czytelnym układem ciągów pieszych- Wskutek utworzenia parku etnograficznego nastąpi poszerzenie funkcji ekspozycyjnej zamku o architekturę i sztukę regionalną. Koncepcja przestrzenna parku przewiduje oprócz pokazania zabytkowych obiektów, odtworzenie także zabytkowych układów wsi (układ placowy, wieś kolonijna, układ łanowy). Zasygnalizowanie ich następuje za pomocą wysokiej i niskiej zieleni, natomiast tylko część każdego układu będzie zapełniona przez budynki. Tak więc napływające kolejno do parku etnograficznego obiekty będą umieszczane w miejscach już z góry na to przeznaczonych.
Zagadnieniem specjalnym .jest nadanie nowych funkcji zabytkowych (zefpołom. Jedne rozwiązania dotyczą określenia sposobów zagospodaro-\