6
Ery paleozoiczna i mezozoiczna
Organizmy żywe mają długą historię, sięgającą wstecz być może ponad 1500 milionów lat. Nie wiadomo, jalcie były pierwsze postacie życia, ani kiedy rośliny i zwierzęta oddzieliły się od wspólnego pnia. Przypuszcza się, że pierwsze zwierzęta, rozpoznawalne jako takie, przypominały dzisiejsze pierwotniaki. Te wczesne formy mogły być podobne do ameby z kałuży po deszczu lub do aroślin-zwierząt, które poruszają się, uderzając swymi haczykowatymi wiciami. Po nich pojawiły się gąbki, jamochłony (meduzy, korale, ukwiały) i płazińce. Stopniowo powstawały inne formy, inne robaki, mięczaki (małże, ślimaki, głowo-nogi), stawonogi (skorupiaki, pająki, owady) i szkarłupnie (rozgwiazdy, jeżowce, strzykwy). Prawie nic nie wiemy z historii wczesnego rozwoju tych grup bezkręgowców, ponieważ w kambrze miały już za sobą długi okres ewolucji. Nazwę kambru nadano najwcześniejszym skałom, w których znajduje się rozpoznawalne skamieniałości. Główne grupy bezkręgowców spotyka się w tych skałach, ale ich przedstawiciele są bardzo odmienni od postaci dzisiejszych. Najliczniejsze zwierzęta kam-bryjskie to trylobity, stawonogi, które wyglądały jakby wodne stonogi. Żyły wszystkie w morzu, przeważnie na dnie. W kambrze nie było zwierząt lądowych. Trylobity z czasem stawały się coraz mniej liczne, ale wymarły dopiero w permie. Oprócz robaków, jamochłonów takich jak Obelia i meduz żyły w morzach kambryjskich wielkoraki i ostro-gony, jedne i drugie pokrewne dzisiejszym skorpionom. Dokładnie opancerzone wielkoraki, osiągające do 180 cm, opanowywały morza i wody słodkie, w miarę, jak ustępowały trylobity. Wiele było różnych mięczaków, ślimakowate postaci, których muszle nie były skręcone, wczesne małże i opatrzone muszlą głowonogi, przodkowie współczesnego łodZika | ośmiornic. Wszystkie kambryjskie szkarłupme były przytwierdzone do skał za pomocą łodyżek i pokryte grubymi zwapniałymi szkieletami. Wedle kopalnych dokumentów w początkach ery paleo-zoicznej grube opancerzenie było regułą, chociaż pamiętać należy, że