216 2

220 Podstawy elektrokardiografii

7.    Jeżeli stosunek R/S nie wzrasta w kolejnych odprowadzeniach przedsercowych, szukaj objawów zawału albo wczesnych objawów przerostu prawej komory serca (KVH). W obecności RBBB lub bloku przedniej wiązki lewej odnogi słaby przyrost amplitudy załamka R nie oznacza zawału serca.

8.    Opisuj załamki Q w odprowadzeniach kończynowych tylko wtedy, gdy mają co najmniej 0,04 s szerokości, co najmniej jedną trzecią amplitudy załamka R w odprowadzeniu aVF lub 50% amplitudy załamka R w odprowadzeniu aVL (pod warunkiem że nie ma załamka S).

Z odprowadzeń przedsercowych — jedynie w odprowadzeniach lewokomoro-wych i, ewentualnie, w odprowadzeniu strefy przejściowej można znaleźć prawidłowy przegrodowy załamek Q. W morfologii niezupełnego LBBB (tzn. bez załamka Q w lewostronnych odprowadzeniach przedsercowych), ale bez cech zupełnego LBBB, tylko załamek Q obejmujący odprowadzenia Vl-V4 wskazuje na zawał serca. Skoro jednak załamek Q w samym tylko odprowadzeniu VI, w odprowadzeniach Vl-V2 albo w odprowadzeniach Vl-V3 również może towarzyszyć zawałowi, taki elektro-kardiogram opisuj komentarzem „możliwy zawał przedni”. W przeciwnym razie przyczyną takiej morfologii jest niezupełny LBBB.

9.    Traktuj zawał jako „stary”, gdy jedynym objawem są patologiczne załamki Q. Jeżeli stwierdzasz prąd uszkodzenia, rozpoznawaj „ostry zawał”. Jeżeli wektor T jest skierowany tak samo, jak wektor ST, rozpoznaj „fazę nadostrą” zawału serca. Gdy obok patologicznych załamków T widoczne są niespecyficzne zmiany załamka T, uznaj, że „wiek zawału jest nieokreślony”. Jeżeli prąd uszkodzenia występuje u pacjenta bez cech ostrego zawału, opisz EKG jako „ostry zawał albo stary tętniak serca”.

10.    Miseczkowate obniżenia odcinka ST z względnie wysokimi załamkami U, załamka-mi T o małej amplitudzie i krótkim odstępem QT powinny być opisane jako „prawdopodobne cechy podawania naparstnicy”.

11.    Sprawdzaj, czy nie ma względnie wysokich załamków U. Nie opisuj załamków U, o ile nie występują obok załamków T o małej amplitudzie. Odnotuj „możliwą hipokalie-mię”, ale tylko po wykluczeniu LVH, wpływu naparstnicy i zazębionych załamków T.

12.    Traktuj wysokie załamki P (powyżej 2,5 mm) jako przeciążenie prawego przedsionka. Szerokie i zazębione załamki P interpretuj jako cechy bloku śródprzedsionkowego. Jeżeli w odprowadzeniu VI załamek P ma ujemną późną składową o powierzchni większej niż jedna mała kratka (1 mm²), rozpoznaj przeciążenie lewego przedsionka.

UWAGI NA TEMAT OPISYWANIA POBUDZEŃ PRZEDWCZESNYCH

1.    Jeżeli w zapisie wystąpi więcej niż jedno przedwczesne pobudzenie, wspomnij o „licznych przedwczesnych pobudzeniach (komorowych lub przedsionkowych)”, w przeciwnym razie opisz „sporadyczne pobudzenia przedwczesne". Jeżeli co drugi albo co trzeci zespół QRS jest przedwczesny, do opisu dodaj słowo „bigeminia” albo „trigeminia”, np. „przedwczesne pobudzenia kornorowe w postaci bigeminii”.

2.    Opisz umiejscowienie pobudzenia ektopowego w cyklu serca, jeżeli jest nietypowe, np. „późne” albo „wtrącone ektopowe pobudzenie komorowo”.

3.    Jeżeli po przedwczesnym pobudzeniu przedsionkowym zespół QRS wygląda nietypowo, opisz aberrację przewodzenia śródkomorowego.

4.    Jeżeli przedwczesne pobudzenia charakteryzuje zmienne sprzężenie z poprzedzającymi zespołami QRS, weź pod uwagę parasystole (zasady opisywania złożonych zaburzeń rytmu — zobacz str. 218).