219 2

210 Rośliny uprawne

nikami żywymi lub martwymi, gdyż są to cechy dyskwalifikujące surowiec.

Zastosowanie. Surowiec używany jest w przemyśle spożywczym przy fabrykacji musztardy oraz w przemyśle farmaceutycznym do wyrobu rozgrzewających maści i plastrów {tzw. synapizmy) oraz spirytusu gorczycz-nego do wcierań przeciwreumatycznych.

Wymagania gorczycy czarnej w stosunku do gleby, klimatu, stanowiska i wszelkich zabiegów agrotechnicznych są takie same jak przy gorczycy białej.

Uprawa. Długość okresu wegetacyjnego gorczycy czarnej wynosi 80— 120 dni. Uprawa jej jest znacznie mniej rozpowszechniona aniżeli gorczycy białej.

Zakładanie plantacji. Powierzchnię poła przed siewem należy dokładnie zbronować, aby móc otrzymać równomierne wschody. Nasiona są drobne. Waga 1000 nasion wynosi 1,1—2,35 g. Sieje się zwykle w połowie kwietnia w odstępach rzędów 25—35 cm, na głębokość 1—1,5 cm. Na 1 ha wysiewa się 4—5 kg nasion.

Pielęgnowanie. Gorczyca wschodzi i rośnie szybko, tak że zabiegi pielęgnacyjne sprowadzają się tylko do 1-razowego spulchnienia międzyrzędzi za pomocą konnego opielacza i 1-razowego. obsypania roślin.

Gorczyca czarna w początkowym okresie wegetacyjnym bywa nieraz silnie atakowana przez pchełkę ziemną. Jednym ze skutecznych środków jest pogłówne nawożenie nawozami azotowymi.

Sprzęt. Przy sprzęcie, zwózce i młocce należy zachować jeszcze większe ostrożności aniżeli przy gorczycy białej.

Z chwilą wykształcenia się łuszczyn, dojrzewanie nasion gorczycy czarnej odbywa się bardzo szybko. Trzeba zwracać pilną uwagę, aby uchwycić właściwy czas sprzętu, gdyż nasiona łatwo wypadają z łuszczyn, a przy tym dużą szkodę wyrządzają ptaki.

PIcn nasion waha się od 3 do 12 q/ha, plon słomy — od 18 do 30 q/ha.

17. Goryczka żółta — Gentiana lutea L.

(Inne nazwy: gencjana żółta)

Rodzina: Goryczkowate — Gentianaceae

Goryczka żółta jest rośliną wieloletnią. Ma grube do 6 cm kłącze oraz ■korzenie walcowate, bruzdkowane, pojedyncze lub słabo rozgałęzione. Z kłącza wyrasta zwykle po kilka łodyg osiągających wysokość 70 cm i więcej, dosyć grubych, wewnątrz pustych. Liście odziomkowe do 30 cm długie, szerokoeliptyczne, zwężające się w krótki ogonek, liście łodygowe są zrośnięte nasadami. Liście całobrzegie, ciemnozielone, spodem sinawo-