243 2

234 Rośliny uprawne

dokonuje się sierpem. Większe plantacje kosi się kosą, żniwiarkami lub snopowiązalkami w okresie dojrzałości woskowej. Opóźnienie sprzętu powoduje duże straty z powodu osypywania się owoców. Najwyższy procent strat występuje przy użyciu żniwiarki.

Pokosy związane w snopki ustawia się w dwa rzędy (daszki, sztygi lub lalki) i dosusza się na polu przez kilka dni aż do zupełnego wyschnięcia ziarna i słomy. W 5—7 dni po sprzęcie możemy już młócić, przy czym należy sprawdzić, czy młocarnia jest dobrze oczyszczona z innego ziarna. Młocka odbywa się najczęściej wprost na polu. Mniejsze ilości kolendry omłaca się cepami, większe zaś młocarnią najlepiej cepową z szerokim gardłem i bębnem nastawionym na wolne obroty, by nie rozbijać owoców. Surowiec czyści się bezpośrednio po młocce na wialni i młynku, najlepiej zaś na motorowej czyszczarce. Ponieważ jest on wyjątkowo skłonny do zagrzania się, co wpływa na zmianę jego barwy i zapachu, należy bezpośrednio po młocce dosuszać go w miejscu przewiewnym, rozkładając cienką warstwą i często przerzucając. Surowiec przechowuje się na pryzmach w suchych pomieszczeniach; wysyła się w jutowych workach,

Plon. Wysokość plonu jest różna, zależna od odmiany warunków glebowych, techniki sprzętu oraz od przebiegu pogody, zwłaszcza w początkowym okresie wzrostu roślin. Plon kolendry drobnoowocowej wynosi średnio 10—15 q/ha, wielkoowocowej 8—13 q/ha. Jakość surowca w dużym stopniu zależy od przebiegu pogody w czasie sprzętu i od przechowy-wania.

25. Komosa piżmowa — Chenopodium ambrosioides L.

(Inne nazwy: komosa meksykańska, mączyniec wonny, jezuicka herbata) Rodzina: Komosowate — Chenopodiaceae

Komosa jest rośliną jednoroczną. Łodygę ma wzniesioną, wyrastającą do 80 cm, silnie rozgałęzioną; liście lancetowate, całobrzegie lub odlegle zatbkowo-ząbkowane. Kwiaty są niepozorne, jasnozielone, osadzone w kątach liści kępkami, tworzącymi szczytową wiechę. Kwitnie od czerwca do jesieni. Cała roślina gruezołowato owłosiona ma bardzo silny, swoisty zapach.

Surowiec. Surowcem jest ususzone ziele komosy piżmowej — Hba Chenopodii FP III. Są to ulistnione szczyty pędów zebrane w okresie kwitnienia lub owocowania rośliny i ususzone (rys. 40).

Łodyga jest kanciasta, zielona, długości najwyżej 25 cm, grubości do 6 mm. Liście są lancetowate barwy żółtozielonej. Ziele ma zapach silny, swoisty, piżmowy, smak drapiący. Surowiec nie może zawierać domieszek innych gatunków komosy, np. komosy białej (Chenopodium album L.), liści zżółkniętych i sczerniałych. Surowiec bez kwiatostanów jest bez war-