240

Kolendra siewna 231

Wymagania klimatyczne i glebowe. Kolendra pochodzi z Azji Centralnej i krajów Bliskiego Wschodu, częściowo z Abisynii. Jakkolwiek kolendra siewna jest rośliną pochodzenia południowego, jednak dzięki stosunkowo krótkiemu okresowi wegetacji (90—127 dni) uprawa jej od połowy XIX wieku rozpowszechniła się na szerszą skalę w wielu krajach.

Jednym z przodujących krajów w uprawie kolendry jest ZSRR, gdzie uprawa tej rośliny w 1939 r. wynosiła około 135000 ha. Poza tym kolendra uprawiana jest w Niemczech, Francji, Włoszech, Holandii, w Indiach, Chinach, Japonii, Australii i innych.

W Polsce uprawa kolendry zajmowała w 1935 r. trzecie miejsce pod względem powierzchni wśród wszystkich roślin zielarskich. Nasze warunki klimatyczne i glebowe w zupełności odpowiadają jej wymaganiom. Udaje się dobrze w całym kraju. Wymaga położenia ciepłego, słonecznego (w zacienionym wydajność olejku jest niższa). Pogoda podczas kwitnienia decyduje o wysokości plonu. Podczas dojrzewania owoców i sprzętu pogoda bezdeszczowa jest konieczna do otrzymania surowca pierwszorzędnej jakości.

Gleby wymaga żyznej, średnio ciężkiej, przepuszczalnej, zasobnej w wapń, w wysokiej kulturze. Odpowiednie są gleby średnie, sprawne,

0    wysokiej kulturze, dobrze wynawożone i zasobne w wapń, mniej odpowiednie są gleby zbyt ciężkie, jeszcze gorsze zaś ziemie zbyt lełdde. Nie znosi kolendra gleb podmokłych, zimnych i kwaśnych.

Na stanowisko w płodozmianie kolendra mało jest wrażliwa, znosi nawet następstwo po sobie.

Ze względu na czystość i sprawność gleby najodpowiedniejsze dla niej jest następstwo po okopowych uprawianych na pełnym oborniku lub po udanych motylkowych. Na glebach bardzo żyznych można kolendrę siać w trzecim roku po oborniku, z zastosowaniem nawożenia mineralnego.

Uprawa roli i nawożenie. Jesienią po okopowych daje się orkę przed-zimową na 22—25 cm, po motylkowych i innych przedplonach — orkę głęboką po uprzedniej dokładnej pożniwnej uprawie i wyczyszczeniu pola z chwastów korzeniowych. Wiosną najpierw włóka, następnie bronowanie powtarzane szereg razy dla niszczenia chwastów nasiennych. Staranne wyrównanie pola przed siewem zapewnia równomierne wschody, co ma bardzo duże znaczenie przy dojrzewaniu owoców.

Stosuje się następujące przeciętne dawki nawozów mineralnych na

1 ha: 2,5—3 q superfosfatu, 1,5—2 q soli potasowej 40% oraz 1—2 q nawozów azotowych (azotniaku, siarczanu amonu, saletry lub saletrzaku). Przedsiewnie daje się superfosfat i sól potasową, przy czym wskazane jest wysianie części superfosfatu w formie granulowanej razem z nasionami. Azotniak i siarczan amonu (ten ostatni tylko na glebach bogatych w wapno) daje się w całości przed siewem saletrę i saletrzak w połowie przed