263 2

5.4. UKŁADY CIEPLNE ELEKTROCIEPŁOWNI

gu obciążenia cieplnego wartość współczynnika skojarzenia określa się na podstawie rachunku ekonomicznego, przyjmując jako kryterium minimum rocznych kosztów wytwarzania energii cieplnej i elektrycznej w elektrociepłowni. Przeprowadzone w Polsce analizy wykazały, że współczynnik skojarzenia dla obciążeń ogrzewniczych powinien wynosić 0,4 — 0,55 - przy zastosowaniu turbin przeciwprężnych (bloków ciepłowniczych) i kotłów wodnych szczytowych oraz 0,6 h- 0,7 — dla turbozespołów ciepłowniczo-kondensacyjnych. Współczynnik skojarzenia dla obciążeń technologicznych wynosi przeciętnie 0,7-t-1,0, w zależności od charakteru poboru ciepła (przy stałym poborze a_sk = 1,0).

Elektrociepłownie dzieli się najczęściej na przemysłowe, zaopatrujące zakład lub grupę zakładów przemysłowych w ciepło, którego nośnikiem jest przeważnie para, i zawodowe (miejskie, komunalne), z przeważającym udziałem obciążeń ogrzewniczych i bytowych, dla których nośnikiem jest gorąca woda. Budowane są również elektrociepłownie przemysłowo-zawodowe dostarczające odbiorcom ciepło za pomocą obydwu nośników.

Wymienione rodzaje elektrociepłowni różnią się istotnie układem cieplnym ze względu na zastosowanie odmiennych typów turbin, a także występowanie w elektrociepłowniach zawodowych i przemysłowo-zawodowych układu podgrzewaczy wody sieciowej (patrz p. 5.3.1), sprzęgających obieg główny z obiegiem ciepłowniczym. Różnią się także efektywnością zastosowanego w nich układu skojarzonego wytwarzania ciepła i energii elektrycznej. Elektrociepłownie przemysłowe osiągaj ą zwykle znacznie mniej sze wartości wskaźnika skoj arzenia o (przy tych samych parametrach pary świeżej) na skutek znacznie wyższych ciśnień pary odbieranej z turbin.

W elektrociepłowniach przemysłowych, ze względu na duże zapotrzebowanie na parę (o jednym, dwóch, niekiedy trzech ciśnieniach), charakteryzujące się jednocześnie dużym rocznym czasem użytkowania obciążenia szczytowego na cele technologiczne, stosuje się przeważnie turbiny przeciwprężne, upustowo-przeciw-prężne, a niekiedy także upustowo-kondensacyjne.

Elektrociepłownie zawodowe są wyposażone przeważnie w turbiny upustowo-kondensacyjne z upustami regulowanymi przy ciśnieniach poniżej 0,3 MPa (rys. 5.20) lub przeciwprężne z upustami nieregulowanymi (stosowane w blokach ciepłowniczych BC-50 i BC-100 - rys. 5.21). Zakres zmian przeciwciśnienia wynosi 12 h- 110 kPa, w upustach nieregulowanych - 24 — 220 kPa. Części kondensacyjne turbin upustowo-kondensacyjnych oraz części wylotowe turbin bloków ciepłowniczych są dostosowane do zakresu przewidzianej współpracy z systemem elektroenergetycznym zarówno w sezonie ogrzewniczym, jak i w okresie letnim.

Na układ cieplny, a także elektryczny elektrociepłowni, zwłaszcza przemysłowej, wpływa sposób powiązania z systemem elektroenergetycznym. W celu zapewnienia bezprzerwowego zasilania w energię cieplną i elektryczną odbiorników wrażliwych na zakłócenia w sieci zewnętrznej (np. przy produkcji włókien sztucznych, chloru) stosuje się wyodrębnienie jednego lub kilku turbozespołów do

263