273

264 Rośliny uprawne

Doświadczenia te wykazały, że nawożenie krwawnika nie zwiększa procentu olejku i azulenu, ale zwiększa się plon zielonej masy (około 125%), co w konsekwencji daje ogólny plon olejku i azulenu większy z tej samej powierzchni.

Rozmnażanie i zakładanie plantacji. Krwawnik można rozmnażać z nasion lub sadzonek rozłogowych. Ze względu jednak na wysokie koszty robocizny przy przygotowywaniu i wysadzaniu sadzonek sposób ten jest rzadko stosowany. Najłatwiej rozmnażać krwawnik z nasion. Nasiona kiełkują na świetle, dlatego też wysiewać je należy bez przykrycia lub pod bardzo cienką warstwą ziemi najlepiej kompostowej.

Aby zapewnić dostateczną ilość wody potrzebnej dla skiełkowania nasion należy je wysiewać wczesną wiosną, zaraz po zniknięciu śniegów lub późną jesienią, tak aby nie zdążyły skiełkować przed zimą. Sieje się w rzędy co 40—50 cm.

Krwawnik stanowi cenną domieszkę do-mieszanek traw i motylkowych, wysiewanych na sztucznych łąkach i pastwiskach. Eksploatację tej.rośliny do celów leczniczych można by więc połączyć z uprawami rolniczymi wymienionego rodzaju.

Krwawnik w warunkach naturalnych jest rośliną wieloletnią, odnawiającą się z rozłogów. W uprawie zdarza się jednak, że rośliny na drugi ■— trzeci rok od wysiewu zaczynają się degenerować, wykazują pewną deformację kwiatów, zmniejsza się wyraźnie wydajność zielonej masy. Przyczyny tego zjawiska nie są dostatecznie znane. Podobne objawy obserwuje się również przy uprawie innych roślin, przeniesionych do uprawy i sianych w monokulturach, jak np. u dziurawca; tłumaczy się je często tzw. samozatruciem roślin. Jest to prawdopodobnie ujemny wpływ monokultur, tj. upraw jednogatunkowych na gatunki rozwijające się dobrze tylko w odpowiadających im zespołach wielogatunkowych.

Sprzęt. Do¹ sprzętu przystępuje się w dzień pogodny i suchy. Ścina się w okresie kwitnienia młode, niezdrewniałe i ulistnione pędy, mniej więcej na połowie wysokości kwitnącej łodygi. Z 4,5 kg świeżego ziela otrzymujemy po ususzeniu około 1 kg suszu. Dla otrzymania surowca farmako-pealnego, tj. wierzchołków pędów, należy rośliny ścinać nieco wyżej, tak aby surowiec nie zawierał łodyg grubszych niż 4 mm. Kwiaty ścina się przy pomocy noża lub sekatora albo też grzebieniami, podobnie jak koszyczki rumianku. Dla otrzymania surowca przetartego należy po ususzeniu przetrzeć i przesiać go przez sita o oczkach 1—1,5 cm.

Sprzętu należy dokonywać w początkach kwitnienia rośliny lub podczas pełnego rozkwitu. W okresie przekwitania zmienia się barwa rośliny, kwiatostany łatwo się rozsypują i zmniejsza się znacznie zawartość olejku, która w kwiatach przekwitających i przekwitniętych jest ok. 2 razy niższa X\i% w rozkwitniętych i ok. 2—4 razy niższą niż w pączkach kwiatowych.