274

Właściwości formierskie masy charakteryzuje stosunek RJt. Im wyższa jest jego wartość, tym właściwości formierskie badanego materiału są lepsze. Możliwa jest również ocena stopnia plastyczności na podstawie kąta nachylenia krzywych wykreślonych w układzie R_r = fit) dla mas przygotowanych z tego samego surowca, lecz wykazujących różną wilgotność. Im większa jest wytrzymałość wytłoczonego pasma na rozrywanie, przy stosunkowo małym wzroście naprężeń ścinających, tym lepsza jest plastyczność badanej masy. Zależności te obrazuje rysunek 3.79.

Rys. 3.79. Krzywe obrazujące zależność R, od r z różną zawartością wody w masie:

A - nieplastyczny kaolin, B - plastyczna masa porcelanowa, 3 - wysokoplastyczna glina

Plastometr Netzscha przedstawiono na rysunku 3.80. Składa się on z płyty zasadniczej (podstawy), na której umieszczony jest zespół napędowy zapewniający dwie prędkości obrotowe i mający możliwość wykonywania ruchu do przodu i do tyłu. Ponadto urządzenie jest wyposażone w wykonane z drewna wypychacze, które są pomocne zarówno podczas napełniania, jak i opróżniania cylindrów badaną masą.

: \

8    14    13

Rys. 3.80. Plastometr Netzscha: l - zespół napędowy, 2 - sworzeń naciskowy, 3 - tłok, 4 - zbiornik oleju, 5 - cylinder oporowy, 6 - wylotnik, 7 - uchwyty, 8 - prowadnica, 9 - cylinder pomocniczy, 10 - blokada, 11 - urządzenie rozciągające, 12 - cięgno, 13 - wyłącznik napędu silnika, 14 - przełącznik wskazań manometru, 15,16 - manometry, 17 - cięgno powrotne

Ze średniej próby laboratoryjnej pobiera się 1,5 kg materiału w stanie powietrz-no-suchym, rozdrabnia i przesiewa przez sito o boku oczka kwadratowego 1,5 lub 2,0 mm, a następnie dzieli się całość naważki na pięć porcji, po 300 g każda. Próbki surowca umieszcza się w parownicach porcelanowych, oznaczonych numerami od 1 do 5. Do trzeciej próbki

274