2str 2

88 • KODY WYSOKOPUNKTOWli___________________ _____

choć brak jcsl u nich objawów organicznych. Są bardzo skoncentrowane na swoim zdrowiu, bacznie wsłuchują się w funkcjonowanie własnego ciała i przesadnie reagują nawet na najmniejsze zaburzenia. Stosunkowo często ich objawy dotyczą układu trawiennego (wrzody, nudności, wymioty) choć często pojawiają się leż skargi na zawroty głowy, bezsenność, osłabienie, wyczerpanie i zmęczenie. Na stres (zwłaszcza wiążący się z obawą przed odpowiedzialnością) reagują rozwijaniem symptomów fizycznych odrzucając zdecydowanie wszelkie próby powiązania tych symptomów z czynnikami emocjonalnymi czy leż psychologicznymi. Są lo osoby ogólnie rzecz biorąc niespokojne, żyjące w napięciu i nerwowe. Zamartwiają się wieloma rzeczami, są przewrażliwione, stosunkowo łatwo irytują się i niecierpliwią. Brakuje im inicjatywy, często popadają w przygnębienie i pogrążają się w smutnych rozmyślaniach. W relacjach z innymi (zwłaszcza z osobami płci przeciwnej) są nieśmiałe, wycofujące się i izolujące. Ich samoocena, nawet w drobnych rzeczach, jcsl niestabilna. Są one przewrażliwione na punkcie tego, co o nich myślą inni, mogą więc być nieco podejrzliwe i nieufne. Są bicrno-zależnc i mogą odczuwać wrogość wobec tych, którzy - w ich mniemaniu — nie poświęcają im dostatecznie dużo czasu i nic udzielają wsparcia. Częstym problemem w lej grupie osób jest nadużywanie alkoholu (dotyczy lo zwłaszcza pacjentów psychiatrycznych) i związane z tym kłopoty w pracy, problemy rodzinne, itp. U osób tych dość często rozpoznaje się zespoły nerwicowe (nerwica hipochondryczna, lękowa lub " depresyjna); rzadziej zaburzenia osobowości i schizofrenię (w tym ostatnim przypadku obok skal 1 i 2 podwyższoną jest też skala 8). Tradycyjna psychoterapia nic jest u . tego typu osób zbyt skuteczna gdyż ze względu na ich zdolność do tolerowania wysokiego poziomu dyskomfortu nie mają one zbyt silnej motywacji do zmiany. Brak jest im też wglądu w siebie a z mechanizmów obronnych najczęściej stosują represję i somatyzację.

Z uwagi na ich bierno-zależny styl funkcjonowania trudno jest im zaakceptować odpowiedzialność za własne zachowanie.

13/31

Profil ten zdarza się znacznie częściej u kobiet i osób starszych niż u mężczyzn czy osób młodych. U pacjentów psychiatrycznych najczęściej rozpoznaje się zaburzenia psychofizjologiczne łub neurotyczne. Często pojawiają się w tej grupie osób klasyczne objawy konwersyjne, zwłaszcza gdy skala 2 jest znacznie niższa od skal 1 i 3. Mogą oni zgłaszać uczucie napięcia jednakże brak jest u nich objawów silnego lęku lub depresji podobnie jak czysto psychotycznych symptomów. Nic uniemożliwia im to funkcjonowania a prowadzi jedynie do obniżenia jego efektywności. Wśród skarg somatycznych dominują skargi na bóle głowy, bóle pleców, krzyża, drżenie kończyn; zgłaszane bywają leż skargi na brak apetytu, zmęczenie, wyczerpanie i kłopoty zc snem. Symptomy te wyraźnie nasilają się w momentach stresu dając dość ewidentne korzyści.

Osoby o tym typie profilu przedstawiają siebie jako odpowiedzialne, dob-■. rzc funkcjonujące i pozbawione wad. Najczęściej stosowanym przez nic mechanizmem obronnym jest wyparcie, projekcja i racjonalizacja.

; Obwiniają innych za swe kłopoty i niepowodzenia. Brak jest im wglądu w t psychologiczne podłoże symptomów bardzo chętnie natomiast przyjmują [ wszelkie wyjaśnienia o charakterze medycznym. Prezentują nieco naiwną, r nadmiernie optymistyczną postawę wobec świata zaś tym co uderza w ich j zachowaniu jest stosunkowo małe zainteresowanie — nierzadko poważnie wyglądającymi - problemami somatycznymi.

Są to osoby raczej niedojrzale, egocentryczne i samolubne. Brak jest im poczucia bezpieczeństwa i mają bardzo silną potrzebę zwracania na siebie uwagi oraz otrzymywania oznak miłości i sympatii zc strony innych. Są bardzo zależne od innych ale jednocześnie nie czują się z tą zależnością dobrze i silnie doświadczają związanego z tym konfliktu. Chociaż są raczej towarzyskie i ekstrawertywne społecznic ich relacje z innymi ludźmi są płytkie, nie mają oni prawdziwe głębokich relacji emocjonalnych z innymi te zaś, które mają próbują wykorzystać przede wszystkim dla zaspokojenia własnych potrzeb.

■ Brak im umiejętności funkcjonowania z osobami płci przeciwnej a ich popęd seksualny może być nie w pełni rozwinięty.

Osoby z kodem 1331 odczuwają silne uczucia urazy i wrogości wobec innych, spostrzeganych jako tych, którzy nic chcą zaspokoić ich potrzeb miłości. Ich problemem jest nadmierna samokontrola. Swoje negatywne uczucia wyrażają głównie w pasywnej, pośredniej formie. Czasami tracą panowanie nad sobą i wybuchają złością jednakże uczucia te nic wyładowują się w sposób nazbyt gwałtowny. Szczególnie ważne jest dla nich zachowywanie się w społecznie akceptowany sposób. Mają dużą potrzebę przekonywania innych o swoim rozsądku a ich postawy i wartości są kon-\ wcncjonalne i konfonnistycznc.

i Bardzo trudno jest je zmotywować do tradycyjnej psychoterapii a to j głównie z uwagi na niechęć do zaakceptowania psychologicznego podłoża j symptomów. Oczekują od terapeuiy definitywnych odpowiedzi i rozwiązań ich problemu; mogą przerywać terapię w sytuacji gdy dojdą do wniosku; że terapeuta nie realizuje tych oczekiwań.

Jl.