4str 3

92 • KODY WYSOKOPUNKTOWE

Ich problemy mają charakter przewlekły a one same nauczyły się tolerować wysoki poziom dyskomfortu psychicznego.

Wśród pacjentów psychiatrycznych najczęściej stawianą diagnozą jest nerwica depresyjna choć czasami zdarzają się też rozpoznania depresji psychotycznej. Niezwykle rzadkie są w tej grupie pacjentów rozpoznania osobowości psychopatycznej. Rokowanie odnośnie skuteczności tradycyjnej psychoterapii nie jest tu zbyt dobre. Osoby te nie są introspektywne, brak im wglądu we własne zachowania; odmawiają przyjęcia psychologicznych sformułowań swych problemów. Ponieważ potrafią znosić nawet silny stres trzeba wiele czasu aby poczuły motywację do zmiany.

24/42

Osoby o takim typie profilu trafiają do „profesjonalistów” zazwyczaj dopiero wtedy, gdy znajdują w konflikcie z prawem lub rodziną. Są one impulsywne, niezdolne do odraczania gratyfikacji. Nie mają zbyt wielkiego szacunku do standardów społecznych i często popadają w otwarty konflikt z normami i wartościami społecznymi. Prawdopodobne są u nich zachowania typu „acting-out” w postaci nadużywania alkoholu a ich historia żyda obfituje w awantury, utraty pracy, zatrzymania i kłótnie rodzinne wiążące się z nadmiernym pidem. Czują się one sfrustrowane brakiem własnych uzdolnień i urażone wymaganiami jakie stawiają im inni. Na stres mogą reagować nadużywaniem alkoholu. Po okresach zachowań niezgodnych z normami społecznymi wyrażają silne poczude winy. Mówią, że czują się smutne, nic nie warte ale nie wydaje się to być szczere. Pomimo postanowień o zmianie żyda szybko wracają do starych zachowań. -

Przy dużym podwyższeniu wyników w skali 2 i 4 zdarzają się myśli i próby samobójcze przy czym te ostatnie często mają na celu wzbudzenie winy w otoczeniu. Jeśli nie mają one akurat kłopotów są dość energiczne, towarzyskie i wylewne. Przy pierwszym spotkaniu sprawiają korzystne wrażenie ale ich skłonność do manipulowania ludźmi wzbudza na dłuższą metę niechęć i złość. Pod zewnętrzną fasadą osoby zadowolonej z siebie, kompetentnej kryje się często osobowość pasywno-załcżna, skrępowanie i introwersja społeczna. Ich samoocena jest bardzo niska, czują się nieprzystosowane społecznie i niezadowolone z siebie. Bardzo źle czują się w relacjach społecznych, zwłaszcza w otoczeniu osób płci przedwnej.

Choć osoby takie mogą wyrażać potrzebę pomocy i chęć zmiany prognoza odnośnie skuteczności tradycyjnej psychoterapii nic jest zbyt dobra. Kiedy osłabnie presja sytuacyjna lub gdy wydobędą się z kłopotów prawnych osoby te najczęściej przerywają terapię.

Kod 26/62 . 93

26/62

W tej grupie osób znacznie częściej spotyka się problemy osobowościowe niż dyslrcs fizyczny. Szczególnie wyraźne są tu trendy paranoidalnc; część z osób o takim kodzie znajduje się we wczesnej fazie psychozy (w ich profilach pojawia się kilka skal przekraczających 70 T).

Dla pacjentów z tej grupy typowe jest uczucie zmęczenia, wrogości i przygnębienia. W ich stanic psychicznym nie obserwuje się na przestrzeni czasu zbyt wyraźnych zmian.

27/72

Osoby o tym typie profilu są niespokojne, nerwowe, napięte, żyjące w ciągłym stresie. Zamartwiają się nadmiernie i są podatne na realne lub wyimaginowane zagrożenia. Są skłonne przewidywać pojawienie się problemów i przesadnie reagują nawet na najmniejszy stres. Typowe w lej grupie osób są skargi somatyczne. Symptomy dotyczą niesprecyzowanych skarg na zmęczenie i wyczerpanie choć mogą też pojawiać się skargi na bezsenność, brak apetytu i ból serca.

Ważną cechą wspólwyslępującą z tym profilem jest depresja. Choć osoby z tym kodem nie muszą mówić o tym, żc czują się szczególnie smutne czy też nieszczęśliwe to jednak ujawniają wiele klinicznych symptomów depresji takich jak spadek wagi dała, spowolnienie psychoruchowe, spowolnienie mowy i procesów myślowych. Ich postawa wobec świata jest bardzo pesymistyczna, zwłaszcza jeśli chodzi o możliwość przezwyciężenia ich problemów. Wiele czasu spędzają na ponurych rozmyślaniach.

Osoby te mają silną potrzebę osiągnięć i uznania ich zdolnośd. Stawiają sobie bardzo wysokie wymagania i czują się winne, gdy nic potrafią im sprostać. Są pełne wahań, brak im poczucia bezpieczeństwa, i zdecydowania. Mają bardzo silne poczude niższośd i własnego nieprzystosowania. Obwiniają się i karzą za wszystkie problemy na jakie napotykają w życiu. Są sztywne w myśleniu i w rozwiązywaniu problemów a także skrupulatne i perfekcjonistyczne w codziennym funkcjonowaniu. Mogą być leż skrajnie religijne i moraJizujące. W relacjach z innymi są raczej pasywno-zależnc i uległe. Dużą trudność sprawia im okazywanie stanowczości. Zdolne są do wchodzenia w siinc, głębokie związki emocjonalne z innymi jednakie w sytuacjach stresowych stają się nadmiernie zależne i „zawieszające” na otoczeniu. Nie są ani agresywne ani wojownicze, wzbudzają u innch chęc opiekowania się nimi i udzielania pomocy.

Z powodu silnego dyskomfortu psychicznego mają dużą motywację do terapii. Są w niej dłużej niż inni pacjenci ale osiągają znaczącą poprawę.