372

Rącznik pospolity 363

pierwszych 2—3 liści — poza dwoma liścieniami (rys. 78), przy czym lepiej jest wycinać zbędne siewki aniżeli wyrywać, aby nie uszkadzać korzeni pozostawionych roślin.

W celu przyśpieszenia dojrzewania nasion usuwać można górne kwiatostany, boczne pędy oraz ucinać wierzchołki łodygi.

Zbiór, suszenie, przechowywanie. Dojrzewanie nasion rozpoczyna się we wrześniu od dolnych pięter głównej łodygi i trwa do pierwszych przymrozków. Dojrzałe owocostany wycina się sekatorem lub sierpakiem. Na

Rys. 80. Odziarniaczka wynalazcy B. Kiełczewskiego do młócenia, rącznika

mniejszych poletkach obrywa się owoce ręcznie, stopniowo w miarę dojrzewania.

Zebrane owoce dosusza się w miejscach przewiewnych i suchych: na strychach, szopach, w suszarni naturalnej' lub ogrzewanej (w tych ostatnich w temperaturze 30—40°), rozścielając je cienką warstwą. Czasem się zdarza, że nasion nie zdąży się zebrać w porę i przemarzną w polu. Na-. siona takie nie nadają się do przechowywania. Prace PINLSR w Poznaniu udowodniły jednak, że jeżeli w ciągu 24 godzin po przemrożeniu nasiona takie zostaną wytłoczone, mogą one dać dla celów przemysłowych olej pełnowartościowy.

Ostatnie badania przeprowadzone w PINLSR w Poznaniu wskazują na to, że można ścinać przed przymrozkami całe grona w momencie, gdy