43

Doskonalenie kompetencji interpersonalnych

negatywnego (nadmierna, szeroka gestykulacja przy bliskim kontakcie). Gestykulacja spełnia wszystkie funkcje przekazu niewerbalnego. W kontaktach międzyludzkich najczęściej zwraca się uwagę na ruchy rąk. zapominając, że ciało przesyła informacje również za pomocą nóg i głowy.

Postawa i ekspresja ciała

Sposób siedzenia, stania czy chodzenia przekazuje obraz pewności siebie, nieśmiałości, napięcia czy rozluźnienia. Ekspresja ciała jest szersza i bardziej dynamiczna, gdy osoba posiada wyższy status i władzę, bądź tak to odczuwa. Inicjuje wówczas również więcej bezpośrednich kontaktów, przyjmuje otwartą pozycję ciała, jest wyprostowana. Równocześnie zajmuje sobą więcej przestrzeni. Osoba wychylona nieco ku rozmówcy jest identyfikowana jako osoba bardziej za angażowana i pozytywnie nastawiona". Postawa ciała jest również wskaźnikiem naszych stanów emocjonalnych. Przygarbione plecy kojarzone są raczej ze smutkiem niż radością, sztywne i napięte ciało z wrogością i dystansem.

Głos

Znaczenie słów zależy od tego, jak zostaną wypowiedziane. Aspekt wokalny przekazu niewerbalnego ma złożony charakter. Składają się na niego takie elementy, jak:

•    intonacja

•    akcentowanie

•    barwa głosu

•    rytm mówienia

•    szybkość mówienia

•    płynność mówienia

•    wysokość głosu

•    siła głosu

•    dźwięki paralingwistyczne - wszelkie odgłosy, które nie tworzą słów i ich części, np. śmieć..*, płacz, westchnienia, pomruki, sapanie, gwizdanie, chrząkanie

2.2.3.3. Czas i przestrzeń

Czas

Intencjonalne i nieintencjonalne wykorzystanie czasu dostarcza informacji o tym, jakie zna nie ma czas w danej kulturze, jak ludzie wzajemnie się cenią oraz o statusie osób będą w relacji ze sobą. Osoby z kultur zachodnich (Stany Zjednoczone, kraje europejskie), gdzie pisuje się większe znaczenie podmiotowości jednostki, przywiązują większą wagę do czasu „nietracenia" go niż osoby z kultur wschodnich (kraje azjatyckie oraz Meksyk), gdzie więk znaczenia nabiera kontemplacja i refleksyjność¹².

" M L. Hnapp, J A. Hall, op. cit., s. 29.

¹¹ S.P. Morreale, B.H. Spitzberg. J.K. Barge. op cit., s. 189.

54