Doskonalenie kompetencji interpersonalnych
Na proces porozumieiuania się werbalnego istotnie wpływają różnego typu bariery zakłócające lub blokujące proces komunikacji. Barierą nazywa się każdy czynnik zakłócający, ograniczający lub blokujący podjęte działanie, proces13. Bariery komunikacyjne mogą mieć charakter: fizyczny, intrapersonalny (wewnętrzny) i interpersonalny (relacyjny).
Tabela 5. Typy barier komunikacyjnych
TYP BARIERY |
KATEGORIA BARIERY |
PRZYCZYNA |
Środowisko i hałas |
Rozmowy obok, niewygodne meble, rozpraszający widok, tłum, głośna muzyka, hałasy przemysłowe, temperatura, zbyt duża odległość | |
BARIERY FIZYCZNE |
Zakłócenia spowodowane cechami nadawcy |
Akcent, zła wymowa, nadmierne chodzenie, tiki, rozpraszające ubranie, wykonywanie innych czynności w trakcie rozmowy |
Zakłócenia spowodowane cechami słuchacza |
Zmęczenie, głód, pragnienie, niewygodne ubranie, problemy ze słuchem | |
Tempo mówienia wobec tempa słuchania |
Mówimy wolniej niż myślimy, nuda w trakcie słuchania, marzenia na jawie, martwienie się swoimi kłopotami | |
Przeciążenie wiadomościami i złożonością informacji |
Zbyt duża ilość informacji na raz, otrzymywanie wiadomości z różnych źródeł przekazu, złożoność wiadomości, ograniczone zasoby uwagi i pamięci | |
BARIERY INTRAPERSONALNE |
Stany emocjonalne |
Emocje wpływają na selektywność zarówno w słuchaniu, jak i nadawaniu, utrudniają koncentrację, wpływają na interpretację informacji |
Osobowość człowieka* |
Różne preferencje dotyczące szczegółowości/ogólności przekazu, podatności na zmęczenie, możliwości intelektualnego przetwarzania informacji, poziom inteligencji emocjonalnej | |
Procesy spostrzegania |
Wiedza, postawy, doświadczenia, wartości, schematy poznawcze, stereotypy wpływają na odbiór informacji i zniekształcenia |
® Słownik wyrazów obcych. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1991, s. 99.
* M. Gołka. Bariery w komunikowaniu i społeczeństwa (dez)informacyjne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008, s. 41-45.
74