672

Jeżeli dielektryk zbudowany jest z cząsteczek, to w polu elektrycznym zdeformowane atomy, tworzące cząsteczkę, ulegają wzajemnemu przesunięciu. Pojawia się wówczas indukowany dipol cząsteczkowy, a tego rodzaju polary zacja nazywa się polaryzację atomową (ryc. 21.2 b). Polaryzacja elektronowa i atomowa noszą wspólną nazwę polaryzacji deformacyjntj.

OOWWlMt KSU Obltó. J\17 CTtściowe zorientowanie dipoli cząsteczkowych

Zdarza się. Ze atomy tworzące cząsteczkę ułożone są niesymetrycznie. Wynika z tego również i niesymetryczny rozkład ładunków. Taka cząsteczka reprezentuje

kwm 'ffiS (Ml. i\S7 częściowe zorientowanie dipoli cząsteczkowych Zgodnie 7. kierunkiem pola zewnętrznego prowadzi do polaryzacji orientacyjnej dielektryka (ryc. 21.2 c).

Może istnieć sytuacja, żc jony różnych znaków w ypełniają jakąś małą przestrzeń zamkniętą, np. komórkę roślinną czy zwierżęcą. Błona komórkowa uniemożliwia wyjście jonów poza komórkę. W polu elektrycznym jony różnych znaków ulegają rozsunięciu i gromadzą się w przeciwległych krańcach komórki. W ten sposób komórka staje się olbrzymim dipolem jonowym, a ten rodzaj polary zacji nazwano polaryzacją jonową - mifdy/przestrzenną (ryc. 21.2 d).

Stopień spolaryzowania pojedynczej cząsteczki lub komórki określa wektor elektrycznego momentu d,palowego p. Jest to iloczyn ładunku Q przez odległość I przesunięcia środków ciężkości ładunków ujemnych względem dodatnich, czyli:

(21.1)

p«“<H

dipolowego p, jest zgodny z kierunkiem /. a ma

Kierunek wektora momentu dipolowego p_r jes zwrot od ładunku -<? do ładunku +Q (ryc. 21.3 a).

Ryc. 21J. Polaryzacja onemacyyn. Elektryka: » - P*» *•« W na dipoł. b -nemówanie dipoli w kierunku pola.

672