82 D. Ciągi i szeregi liczbowe
TWIERDZENIE 2.5 Jeżeli szereg XlaJ jest zbieżny, to szereg Va„ jest również zbieżny.
Z twierdzenia tego wynika na przykład, że
a) Szereg Z(-"! ? V"
jest zbieżny, gdyż zbieżny jest szereg
«r. 2(ł'n-l) 1 , 1
n*i n n=i n
b) Szereg X
cosn
cosn|
jest zbieżny, gdyż zbieżny jest szereg X n! ' n!
(Zbieżność lego ostatniego szeregu wynika 7. kryl porównawczego, nierówności
|cosn|
ii
£ •—, n = 1,2.... oraz zbieżności szeregu Y - ). n! n! ^ nf
Twierdzenie odwrotne do twierdzenia 2.5 jest fałszywe, gdyż np. szereg X("l)n “ jest zbieżny, a szereg Xl(-I)B~| 56X” jest rozbieżny.
Z przykładów ty ch wynika, że w przypadku gdy szereg Xaa jest zbieżny, szereg XJaJ może być zbieżny lub rozbieżny. Przyjmijmy następuj ące ok reślen i a:
Jeżeli szereg Xal5 jest zbieżny i jednocześnie szereg XlaJ Jcst zbieżny, to mówimy, że szereg Xa„ jest bezwzględnie zbieżny.
Jeżeli szereg Xan Jcsl zbieżny, ale szereg X.:aJ jest rozbieżny, to mówimy , że szereg Xa„ jest warunkowo zbieżny
Zatem, uwzględniając tw. 2.5, możemy stwierdzić, że:
Jeżeli szereg XiaJ.M7 zbieżny, to szereg Xan jesl bezwzględnie
zbieżny.
Tak więc, szeregi LH)n~. są bezwzglę-
n" n-!
dnie zbieżne, gdyż szeregi X X—nn'są zbieżne Natomiast
n 5" n!
szeregi XH)n-1, X(“Onsin — są warunkowo zbieżne,
n Inn n
gdyż są one zbieżne (km. Leibniza), ale szeregi £sin 1 są
n Inn n
rozbieżne (rozbieżność drugiego i trzeciego z tych szeregów wynika łatwo / kryt porównawczego i nierówności lnn<n oraz sin(I/n) > l/2n).
Oczywistym jest, że każdy szereg zbieżny o wyrazach nicujcmnych |ost bezwzględnie zbieżny. Łatwo również wywnioskować, że każdy szereg zbieżny o wyrazach ujemnych jest także bezwzględnie zbieżny.
nego I(-l)
PRZYKŁAD 2.9 Zbadamy zbieżność szeregu naprzcmicn-n n + (~1)n
n'
Nietrudno sprawdzić, że
I) lima. = lim
n+(-l)n
2) ciąg (an) nic jest ciągiem malejącym, gdyż anłl an <0 dla n parzystych oraz an.,-an>0 dla n nieparzystych. Zatem kryterium I eibniza nie rozstrzyga o zbieżności lego szeregu. Ponieważ jednak
(-1)’
n+(-l y
n+l 2n 2 „ ..
<—— dla neN
__ •> _ 1 n n n
i szereg £2/n: Jesl zbieżny, więc badany szereg naprzemienny jest bezwzględnie zbieżny. ■
KRYTERIUM PORÓWNAWCZE (dla szeregów o wyrazach dowolnych). Jeżeli |aj£b„ dla każdego neN oraz szereg Lbn jest zbieżny, to szereg £a„ jest bezwzględnie zbieżny.
KRYTERIUM CAUCHY'EGO (dla szeregów o wyrazach dowolnych) Załóżmy, że dla szeregu £a„ istnieje skończona lub nieskończona granica
limq/iaj = g.
«-♦«
Wówczas:
(1) Jeżeli g < I, to szereg £an jest bezwzględnie zbieżny.
(2) Jeżeli g > I, to szereg £an jest rozbieżny.