3tom206

6. GOSPODARKA ELEKTROENERGETYCZNA 414

6. GOSPODARKA ELEKTROENERGETYCZNA 414

Tablica 6.4. Roczne koszty akumulacji i amortyzacji w kolejnych latach eksploatacji urządzenia

Rok i	Koszt akumulacji w i-tym roku	Koszt amortyzacji w i-tym roku	Wartość nie zamortyzowana netto w końcu roku i-tego
0	—	_	K.
1			K,(l-a,)
2	4K„(1 -a,)	«,K.(l+4)
3	<łK.[l-0l-«t(l+<ł)]	a.łC.d-H/b	K,[I -o,-a|(l -rJ)^2]
N	(fK.CI-aj-o.O+rf)- -«1(l+4)*-...-ai(l+<0"-^:!]		K.[l-a,-aI(l+4)--a,(l+4)^2-... -a,(l +df = 0

eksploatacji można określić współczynnik amortyzacji (stopę odpisu amortyzacyjnego) a, w pierwszym roku wzorem

(6.60) przy czym d — stopa dyskonta.

Koszty rozszerzonej reprodukcji, wyrażone w zł/a, stanowią sumę kosztów akumulacji i amortyzacji. W pierwszym roku eksploatacji oblicza się je jako sumę

(6.61)

K„_t — K_akl + K_am| — dK„ + aiK„

Ponieważ jednak koszty rozszerzonej reprodukcji są stałe we wszystkich latach, więc można je określić jako

(6.62)

K„ = rK_n

przy czym r = d+a,

d(\+d)^N

(l+d)'^v-l

(6.63)

gdzie r — współczynnik (rata) rozszerzonej reprodukcji.

W tablicy 6.5 podano wartości liczbowe współczynników a_: oraz r dla różnych wartości stopy dyskonta d i różnych długości okresu amortyzacji N. W obliczeniach gospodarczych w elektroenergetyce przyjmuje się najczęściej d = 0,08 [6.4]; można jednak również wykonywać obliczenia dla większych wartości d = 0,10-^0,12 [6.6],

Koszty eksploatacyjne można podzielić dla celów obliczeniowych na dwa główne składniki:

—    koszty eksploatacyjne stałe, proporcjonalne do nakładów inwestycyjnych;

—    koszty eksploatacyjne zmienne, zależne od efektów produkcyjnych, czyli od ilości energii wytwarzanej, przesyłanej, rozdzielanej lub zużywanej przez odbiorców.

Do kosztów eksploatacyjnych stałych, wyrażonych w zl/a, należą koszty remontów kapitalnych i bieżących, część kosztów ruchowych, obejmująca głównie koszty osobowe ruchu, a także koszty administracyjne i ogólnozakładowe. Koszty eksploatacyjne stałe oblicza się jako sumę

(6.64)

K„ — K_rk + K_rb + K_or + Ki_im — r_esK„

przy czym

fes    frk ~b frb ~b for ~b **adm    (6.65)

gdzie: r«—współczynnik rocznych stałych kosztów eksploatacyjnych, r_rk—współczynnik (rata) odpisu na remonty kapitalne, r_rb — współczynnik rocznych kosztów utrzymania

Tablica 6-5. Wartości współczynników amortyzacji w pierwszym roku i rozszerzonej reprodukcji przy różnej stopie dyskonta, wg [6.4]

N	d =	0,08		0,10	d =	0,12
		r	0i	r	0i	r
lat	%	%	%	%	%	%
i	100.00	108,00	100,00	110,00	100,00	112,00
2	48,08	56.08	47,62	57.62	47,17	59.17
3	30,80	38.80	3031	40,21	29,64	41,64
4	22,19	30.19	21.55	31,55	20,92	32,92
5	17,05	25,05	16,38	26,38	15,74	27,74
6	13,63	21,63	12,96	22,96	12,32	24,32
7	11,21	19,21	10,54	20,54	9,91	21,91
8	9,40	17,40	8,74	18,74	8,13	20,13
9	8.01	16,01	736	17,36	6,77	18,77
10	6,90	14,90	6,28	16,28	5,70	17,70
11	6,01	14,01	5.40	15,40	4,84	16,84
12	5,27	1337	4,68	14,68	4,14	16,14
13	4.65	12,65	4.08	14,08	3,57	15,57
14	4,13	12,13	3,58	13,58	3,09	15,09
15	3,68	11,68	3,15	13,15	2,68	14,68
16	3.30	11,30	2.78	12,78	2,34	14,34
17	2.96	10,96	2,47	12,47	2,05	14,05
18	2.67	10,67	2,19	12,19	1,79	13,79
19	2,41	10,41	1,96	11,96	1,58	13,58
20	2,19	10,19	1,75	11,75	1,39	13,39
25	137	9,37	1,02	11,02	0,75	12,75
30	0.88	8,88	0.61	10,61	0,41	12,41
35	0,58	8,58	0,37	10,37	0,23	12,23
40	037	837	0,23	10,23	0,13	12,13
45	0.26	8,26	0.14	10,14	0,07	12,07
50	0,17	8,17	0,09	10,09	0,04	12,04

i napraw (remontów bieżących), r_or— współczynnik rocznych kosztów osobowych ruchu, ^r24m — współczynnik rocznych kosztów administracyjnych i ogólnozakładowych.

Przykładowe wartości współczynnika rocznych stałych kosztów eksploatacyjnych wynoszą:

r„ = 0,075-w 0,08 — dla elektrowni cieplnych,

r„ = 0,025 -w 0,03 — dla elektrowni wodnych,

r„ = 0,05 0-0,06 — dla linii elektroenergetycznych.

Koszty eksploatacyjne zmienne, wyrażone w zł/a, obejmują część kosztów ruchowych, zależną od efektów produkcyjnych, tj. od ilości energii wytwarzanej w elektrowni, przesyłanej za pomocą linii i stacji transformatorowych oraz rozdzielanej w sieci rozdzielczej. Koszty zmienne w elektrowniach obejmują koszty rzeczowe materiałów ruchowych oraz paliwa zużytego do produkcji energii

K« = K„+K_fr    (6.66)

Koszty zmienne w liniach elektroenergetycznych i stacjach transformatorowych obejmują koszty strat mocy oraz energii czynnej i biernej. Oblicza się je w następujący sposób:

(6.67)

K_t: = K_m = kpó_sAP_s + k₀5_sAQ_s + k_EAE_r + k_aA£^