9. INSTALACJE ELEKTRYCZNE 60$
Sumaryczne obciążenie odbiorów administracyjnych w budynkach mieszkalnych określa się następująco:
— obciążenie odbiorów oświetleniowych klatek schodowych przyjmuje się równe sumie mocy zainstalowanych źródeł światła;
— obciążenie odbiorów oświetleniowych piwnic i strychów przyjmuje się równe 0,6 sumy mocy zainstalowanych źródeł światła;
— obciążenie dźwigów w przypadku, gdy ich liczba jest większa niż jeden przyjmuje się równe 0,8 sumy mocy zainstalowanych silników;
— obciążenie innych odbiorów siłowych przyjmuje się na podstawie analizy charakteru ich pracy.
Obciążenie złącza w budynkach mieszkalnych należy przyjmować jako sumę następujących obciążeń obliczonych:
— we wszystkich mieszkaniach zasilanych z danego złącza, określonych przy uwzględnieniu współczynnika jcdnoczesności k, podanego w tabl. 9.39 w zależności od liczby mieszkań zasilanych z tego złącza;
— przewidzianych dla odbiorników w pomieszczeniach administracyjnych, handlowych, usługowych i innych zasilanych z tego złącza.
W budynkach niemieszkalnych obciążenia wewnętrznych linii zasilających i złączy należy ustalać na podstawie analizy zapotrzebowania na moc. W przypadku pomieszczeń niemieszkalnych budownictwa ogólnego przy obliczaniu wiz należy stosować współczynniki jcdnoczesności k, podane w tabl. 9.40.
Tablica 9.40. Współczynniki jednoznaczności kt do wyznaczenia obciążeń wewnętrznych linii zasilających w budynkach niemieszkalnych, zaczerpnięto z [9.22]
Rodzaj budynku |
Współczynnik kj |
Rodzaj budynku |
Współczynnik k} |
Domy handlowe, biura |
1.0 |
Przedszkola i żłobki |
0,8 |
Budynki administracyjne |
0.9 |
Lecznice i szpitale |
0,7 |
Szkoły i uczelnie |
0,8 |
Warsztaty rzemieślnicze |
0,4 |
Obciążenia instalacji oświetleniowej ustala się na podstawie projektu oświetlenia. Najczęściej stosowanymi metodami obliczania oświetlenia są:
a) metoda mocy jednostkowej,
b) metoda sprawności,
c) metoda punktowa,
d) metoda odbić wielokrotnych.
Podstawy teoretyczne tych metod i praktyczne zasady ich stosowania zostały przedstawione w rozdz. 10. Parametrem wyjściowym w obliczeniach oświetleniowych jest najmniejsze średnie natężenie oświetlenia Eav na płaszczyźnie pracy, które przyjmuje się na podstawie normy [9.23] w zależności od rodzaju i przeznaczenia pomieszczenia oraz wykonywanych w nim czynności. Po wybraniu rodzaju oświetlenia, korzystając z danych technicznych opraw, wyznacza się wg podanych metod potrzebną liczbę opraw w każdym pomieszczeniu oraz obciążenia instalacji oświetleniowej. Na etapie projektu koncepcyjnego instalacji do wyznaczania obciążeń oświetleniowych stosuje się metody przybliżone, wymienione w p. a) i b), a na etapie projektu technicznego — metody wymienione w p. c) lub d). W praktyce biur projektowych przy projektowaniu oświetlenia i wyznaczaniu obciążeń instalacji oświetleniowych stosuje się programy komputerowe wykorzystujące podane metody obliczeń.
Określenie obciążeń instalaqi siłowej polega na obliczeniowym wyznaczeniu spodziewanego obciążenia zastępczego przy uwzględnieniu stopnia obciążenia odbiorników, jednoczesności ich wykorzystania oraz przebiegu zmienności obciążenia w czasie. Obecnie stosuje się następujące metody obliczania zapotrzebowania na moc pobieraną przez odbiory siłowe:
a) metoda średniówek powierzchniowych,
b) metoda jednostkowego zużycia energii elektrycznej,
c) metoda wskaźnika zapotrzebowania na moc k.,
d) metoda dwuczłonowa,
e) metoda zastępczej liczby odbiorników.
Podstawy teoretyczne tych metod i praktyczne zasady ich stosowania zostały przedstawione w rozdz. 5. Na etapie projektu koncepcyjnego instalacji do wyznaczania obciążeń stosuje się uproszczone metody przybliżone, wymienione w p. a), b), c), a na etapie projektu technicznego — metody wymienione w p. d), e). Metody podane w p. d), e) są bardziej pracochłonne, ale pozwalają na wyznaczenie obciążeń z większą dokładnością. W praktyce biur projektowych do wyznaczania obciążeń instalacji siłowych coraz szerzej wykorzystuje się programy komputerowe.
Przemiany systemu gospodarki spowodowały zmianę dotychczasowych wymagań w zakresie projektowania i dokumentacji. Przestały obowiązywać szczegółowe przepisy dotyczące stadiów i zakresu dokumentacji. Forma i zakres projektu w znacznym stopniu zależą od potrzeb oraz wymagań inwestora i wykonawcy, a także od warunków wynikających z niezbędnych uzgodnień. Dotyczy to również projektowania instalacji elektrycznych. Zgodnie z wymaganiami prawa budowlanego niezbędnym warunkiem uzyskania pozwolenia na budowę jest przedstawienie projektu architektoniczno-budowlanego. Elementami tego projektu są dane z projektu koncepcyjnego instalacji elektrycznych oraz uzyskane niezbędne uzgodnienia. Fazą następną projektu instalacji jest projekt techniczny instalacji, wykonany przede wszystkim na potrzeby wykonawcy. W zależności od zakresu inwestycji obie fazy projektu mogą być połączone.
Projekt instalacji elektrycznych, nazywany koncepcyjnym lub wstępnym, powinien zawierać dane do uzyskania warunków technicznych przyłączenia. Powinien on umożliwić dokonanie niezbędnych uzgodnień wynikających z wymaganego zapewnienia dostawy energii elektrycznej oraz ustalenia warunków przyłączenia obiektu do sieci elektroenergetycznej. Wynika to z przepisów prawa budowlanego określającego zawartość wspomnianego projektu architektoniczno-budowlanego. Z wymagań tych wynika, że powinny być wykonane pewne opracowania wykraczające poza formę wyłącznie koncepcyjną. Ponadto, w tej fazie projektowania powinny być uzgodnione z inwestorem wszelkie szczegóły dotyczące instalacji.
Projekt koncepcyjny powinien więc zawierać:
— przedstawienie lokalizacji budynku;
— ogólną charakterystykę energetyczną;
39 Poradnik inżyniera elektryka tom 3