3tom309

9. INSTALACJE ELEKTRYCZNE 620

budownictwa mieszkaniowego i towarzyszącego o ujednoliconych schematach zasilania budynków mieszkalnych. W ramach modernizacji urządzeń i instalacji zwiększono zakres unifikacji, obejmując nią również urządzenia dla budownictwa towarzyszącego, jak żłobki, szkoły, pawilony handlowe i usługowe, dla których opracowano typowe schematy zasilania i rozdziału energii elektrycznej. Rozszerzono znacznie asortyment tablic rozdzielczych dla budownictwa mieszkaniowego. Do pionowego rozprowadzania linii elektrycznych w budynkach mieszkalnych wprowadzono prefabrykowane urządzenie

—    zespół elektrycznych linii pionowych (ZELP).

Znaczny rozwój i postęp nastąpił również w dziedzinie przemysłowych instalacji elektrycznych. Dotyczy to zarówno nowoczesnych rozwiązań instalacji elektrycznych w obiektach przemysłowych, jak i postępu w zakresie konstrukcji i typizacji rozdzielnic. Nowoczesne rozwiązania instalacji elektrycznych w obiektach przemysłowych cechuje możliwość wykorzystania dużej liczby elementów prefabrykowanych, łatwy i szybki montaż, estetyczny wygląd, a także dogodna eksploatacja. W większości przypadków instalacje te umożliwiają łatwą wymianę przewodu lub zwiększenie liczby przewodów oraz nie zależą od konstrukcyjnego rozwiązania obiektu.

W Polsce opracowane systemy instalacji elektrycznych znajdują praktyczne zastosowanie i zaspokajają potrzeby budownictwa przemysłowego. W pracach badawczo--rozwojowych, dotyczących systemów instalacji, dużo uwagi poświęcono kompleksowemu rozwiązaniu zagadnień mocowania ciągów instalacyjnych. Jeden z ważniejszych czynników przyspieszających montaż na placu budowy stanowi uniwersalny, zunifikowany system elementów typu U, który umożliwia tworzenie ciągów mocujących i jest przystosowany do poszczególnych rodzajów instalacji. W przemysłowych instalacjach elektrycznych istotne znaczenie mają zarówno instalacje prowadzone w zbiorczych ciągach instalacyjnych, wykorzystające prefabrykowane elementy nośne i wsporcze (korytka, drabinki, półki i wsporniki), jak i instalacje w pełni prefabrykowane, tzn. produkowane łącznie z torami prądowymi, np. z przewodami kabelkowymi lub przewodami szynowymi. W wykonawstwie instalacji elektrycznych ważna jest prefabrykacja elementów instalacji, czyli ich przemysłowe wytwarzanie w zakładach pomocniczych.

Znaczny postęp osiągnięto również w zakresie modernizacji rozdzielnic niskiego napięcia. Ta grupa urządzeń jest reprezentowana przez rozdzielnice jedno- i dwuczłonowe, otwarte i osłonięte, mogące pełnić funkcje rozdzielnic stacyjnych głównych, oddziałowych lub manewrowo-stycznikowych. Rozwiązania te są przystosowane do przemysłowej seryjnej produkcji.

Rozwój konstrukcji rozdzielnic niskiego napięcia zmierza w następującym kierunku:

—    miniaturyzacji rozdzielnic;

—    dalszego zwiększenia prefabrykacji;

—    unifikacji i typizacji wszystkich elementów;

—    zwiększenia niezawodności działania i wygody obsługi.

W nowych rozwiązaniach rozdzielnic coraz szerzej stosuje się izolację z tworzyw sztucznych. Postęp w zakresie miniaturyzacji rozdzielnic w znacznym stopniu jest uwarunkowany postępem w miniaturyzacji aparatów elektrycznych.

9.11. Zasady eksploatacji i konserwacji instalacji elektrycznych

Szczegółowe zasady eksploatacji instalacji oraz wymagane czynności eksploatacyjne są określone w przepisach [9.33]. Instalacje elektryczne o napięciu do 1 kV podlegają badaniom odbiorczym oraz okresowym pomiarom, oględzinom i przeglądom.

Badania odbiorcze są prowadzone przed oddaniem instalacji do eksploatacji i mają na celu sprawdzenie ich stanu technicznego oraz poprawności montażu. Badania te obejmują nie tylko szczegółowe oględziny zewnętrzne i dotyczą sprawdzenia poprawności montażu oraz zgodności z przepisami i projektem instalacji, lecz także pomiary izolacji instalacji i urządzeń elektrycznych, jak również pomiary skuteczności ochrony przeciwporażeniowej. Oględziny instalacji należy przeprowadzać nie rzadziej niż co 5 lat oraz na bieżąco w ramach wykonywania czynności eksploatacyjnych. W czasie przeprowadzania oględzin instalacji należy w szczególności sprawdzić stan:

—    widocznych części przewodów, izolatorów i ich zamocowania;

—    dławików w miejscach wprowadzenia przewodów do skrzynek przyłączeniowych, sprzętu i odbiorników energii elektrycznej;

—    osłon chroniących przed uszkodzeniami mechanicznymi przewodów;

—    środków ochrony przeciwporażeniowej;

—    gotowości ruchowej urządzeń zabezpieczających, automatyki i sterowania;

—    napisów i oznaczeń.

Terminy i zakresy przeglądów instalacji powinny wynikać z przeprowadzanych oględzin i oceny stanu technicznego instalacji.

Tablica 9.45. Zakres i terminy pomiarów oraz badań cksploatacyjnvch instalacji elektrycznych, wg [933]

Rodzaj pomiarów i badań	Wymagania techniczne	Terminy badań
Pomiary napięć i obciążeń	zgodnie z przepisami dotyczącymi obciążeń prądem przewodów i kabli [9.40]	nie rzadziej niż co 5 lat. w miarę możliwości w okresie największego obciążenia
Sprawdzenie skuteczności działania środków ochrony przeciwporażeniowej; Pomiar rezystancji uziemień roboczych i ochronnych; Sprawdzenie ciągłości przewodów ochrony przeciwporażeniowej	zgodnie z normą [9.24]	nie rzadziej niż raz w roku dla instalacji: —    na otwartym powietrzu, —    w pomieszczeniach bardzo wilgotnych, w pomieszczeniach gorących, —    w pomieszczeniach o wyziewach żrących
		nie rzadziej niż co 5 lat dla instalacji w pomieszczeniach: —    wilgotnych, zapylonych, —    zaliczonych do I. II i III kategorii niebezpieczeństwa pożarowego. —    zaliczonych do I. II i III kategorii zagrożenia ludzi
		nie rzadziej niż co 5 lat dla instalacji w pozostałych pomieszczeniach
Pomiar rezystancji izolacji przewodów roboczych instalacji	odpowiadające wymaganiom przy przyjmowaniu instalacji do eksploatacji	nie rzadziej niż raz w roku dla instalacji w pomieszczeniach: —    bardzo wilgotnych, o wyziewach żrących, —    zaliczonych do kategorii I, II i III niebezpieczeństwa pożarowego, —    zaliczonych do kategorii I, II i III zagrożenia ludzi
		nic rzadziej niż co 5 lat dla instalacji: na otwartym powietrzu, —    w pomieszczeniach wilgotnych, w pomieszczeniach gorących, —    w pomieszczeniach zapylonych
		nie rzadziej niż co 5 lat dla instalacji w pozostałych pomieszczeniach