A04(1)

o ich poprawienie w tekście. Usuwanie omyłek z gotowej już publikacji jest bardzo trudne, często niemożliwe. Zdarza się, że wydawca poprawia błędy przez usunięcie zawierających je stron, drukuje je ponownie i wkleja do druku, zakleja lub zamazuje błędne fragmenty. Niekiedy sam autor koryguje tekst ręcznie, zazwyczaj jednak tylko w części nakładu. Grube błędy w prasie próbuje się korygować publikując w następnych numerach informację zatytułowaną sprostoy/anie    „sprostowanie". Takie sprostowanie uzu pełnione bywa zwykle prze

prosinami ze strony redakcji i uwagąz jakiej przyczyny, czy z czyjej winy błąd w tekście powstał.

Pomyłki są szczególnie niebezpieczne w tekstach kanonicznych o znaczeniu religijnym lub prawnym, w utworach klasyków itp. W krajach o ustroju totalitarnym omyłki w tekstach związanych z polityką często traktowane były jako przestępstwo, i tak np. w czasie komunizmu niektórzy zecerzy i korektorzy byli oskarżani za swe błędy o sabotaż. Zastanawiano się czy w tekście przemówienia Gomułki pojawiające się słowa o rozwoju polskiej „gospodraki (!) narodowej" nie były świadomym zabiegiem wrogów systemu, zakres prac    Do obowiązków korektora należy nie tylko dbanie aby przy-

korektora

gotowany do druku tekst byt poprawny, np. nie zawierał błędów ortograficznych, odpowiadał wiernie wersji uzgodnionej ostatecznie z autorem lub innymi odpowiedzialnymi redaktorami, ale też uważać, czy skład został wykonany zgodnie z przyjętymi przez wydawcę zasadami. Na przykład, czy akapity zawsze wyglądająjedna-kowo, czy konsekwentnie wprowadzano zmianę rodzaju czcionki, np. czy kursywę lub we'saliki użyto tam gdzie to było konieczne, czy odstępy między słowami i wierszami są ujednolicone. Szczególnie należy wracać uwagę na to, aby zachować jednolitość druku we fragmentach nie stykających się ze sobą, w których nagle pojawiają się odmienne czcionki lub sposoby łamania.

Zasady korekty powinien znać każdy, kto zajmuje się publika-Cjomi. zarówno autor, wydawca, jak i drukarz. Miejsca, w których nałoży dokonać poprawek powinny być zaznaczone, tak aby można było skontrolować później wykonaną pracę. Zaznaczenie dokonanych już w czasie prac redakcyjnych poprawek jest możliwe W komputerze. Wydaje się jednak, że lepszą metodą jest dokonanie wydruku na papierze i zaznaczenie tradycyjną metodą korekty, dopiero później przeniesienie poprawek na tekst w komputerze. Praca redakcyjna nad tekstem ma swoje tradycyjne zasady. Już wspomniano, że nie wolno mazać po złożonym już tekście, np. przerabiać mylnych liter. Do pracy przystępuje się na wydruku zaopatrzonym w szeroki prawy margines. Każda zmianę nanosi się Ołówkiem, aby można ją było jeszcze zmienić. W tekście zaznaczane są błędne litery, słowa lub ich zespoły umownymi znakami, które powtarzane są na marginesie i dopiero przy tych znakach wpisywane są poprawne fragmenty tekstu.

W załączeniu podajemy znaki korektorskie i wzór korekty w opracowaniu teoretyka i praktyka drukarstwa Jana Kuglina.

Do obowiązku wydawcy, który nie zawsze chcą respektować drukarnie, należy kontrolowanie procesu druku. Drukarze ustawiwszy maszyny, dobrawszy kolory itp. są gotowi puścić cały proces w ruch i jeśli popełnią jakiś błąd, może być za późno na jego korygowanie. Znany jest przykład dyrektora firmy Auriga, wydawcy najlepszych albumów publikowanych w PRL. W czasie gdy działające wtedy w systemie zmianowym kombinaty drukarskie rozpoczynały pracę nad drukiem przenosił się z łóżkiem do drukarni, aby nawet w nocy co jakiś czas móc kontrolować przebieg procesu. W obecnych czasach poziom drukarstwa bardzo się podniósł. Książka polska spełnia dziś najczęściej standardy europejskie, jednak wydawca nie powinien zapominać o potrzebie stałej kontroli przebiegu druku.

49