AnalizaFinansowaTeoriaPrakty9

Oralne zaiożentu analizy wskaźnikow ej >v ocenie sytuacji finansowej pnediiębmrstwa

cieli jak i wierzycieli w formie rzeczowej. Z tego też powodu w literaturze, w ślad za rozwiązaniami anglo-amerykańskimi, spotyka się wskaźnik rentowności aktywów ustalany tak jak wskaźnik rentowności kapitału całkowitego.⁷- Jest on wówczas relacją zysku przed opodatkowaniem i zapłaceniem odsetek pomniejszonego o podatek dochodowy do średniej wielkości aktywów.⁷⁴

Z różnego definiowania kapitału całkowitego wynika też konstrukcja kolejnego wskaźnika, a mianowicie wskaźnika stopy zwrotu z inwestycji {Return on Investment ROI), który można zapisać następująco:

ROI =

x 100

zysk netto

przeciętny stan zainwestowanego kapitału

W tym wypadku kapitał zainwestowany stanowi sumę księgowej wartości majątku trwałego i księgowej wartości majątku obrotowego, pomniejszoną o zobowiązania nieoproccntowane. Pojęcie kapitału zainwestowanego odpowiada więc definicji kapitału całkowitego w drugiej z przedstawionych postaci. Uwzględniając stronę pasywną, równa się sumie kapitału własnego i kapitału obcego długo- i krótkoterminowego oprocentowanego. Jednakże i w tym wypadku podstawą do oceny zwrotu z inwestycji dokonanej z wykorzystaniem kapitałów własnych i obcych jest zysk netto przynależny właścicielom.

Przedstawione trzy wskaźniki wykorzystywane w ocenie rentowności kapitału całkowitego - jak przedstawiono - mają zbliżone pole recepcji. Występujące rozbieżności przy ich ustalaniu nic zawsze są uwzględniane w literaturze polskiej, jak i zagranicznej i tym samym pod jednakową nazwą kryje się zupełnie inna postać wskaźnika. Dotyczy to w szczególności stopy zwrotu z inwestycji.⁷⁵ W wielu wypadkach jest on utożsamiany ze wskaźnikiem rentowności kapitału całkowitego lub rentowności aktywów'. Niemniej wydaje się, że najbardziej spójną postacią jest wskaźnik rentowności kapitału całkowitego, w którego mianowniku występuje kapitał całkowity, rozumiany jako suma ■' l). Zarzecki, Wykorzystanie wskaźników finansowych w ocenie przedsiębiorstwa, op.cit., s. 26-27. ^?l W polskich rozwiązaniach zysk przed opodatkowaniem i zapłaceniem odsetek nie jest ustalany. stąd też przyjmuje się. że jest on równy zyskowi z działalności operacyjnej lub zyskowi brutto powiększonemu o odsetki od kapitałów obcych.

' Stopa zwrotu z inwestycji jako wskaźnik rentowności kapitału całkowitego ujmowana jest przez A.(i. Coencnbcrga w pracy: Kostenrechnung wui Kostenanalyse, Modernę Industrie, Landsberg/Lech 1993. Natomiast A. Rappaport przedstawił ten wskaźnik raz jako wskaźnik rentowności aktywów, a drugi raz jako wskaźnik rentowności kapitału całkowitego. Por. A. Rappaport. Wartość <tia akcjonariuszy, WIG-Press, Warszawa 1999. s. 25.

169