Beyer (1)

Beyer

społeczno-kulturowego partykularyzmu bierze ona na siebie rolę zasobu kulturowego dla innych systemów.

DZIEDZICTWO TEZY PRYWATYZACJI

Ogólnie Beyer zgadza się z tezą, że w dzisiejszym świecie religia jest kwestią indywidulanego wyboru. Zgadza się także, że kwestia indywidualnego wyboru jest cechą nowoczesności. Jednakże w wyniku nagłych zmian globalizacyjnych obecnie instytucji publiczne mają cechy instytucji prywatnych, a instytucje prywatne mają cechy instytucji publicznych, więc pojęcia prywatne/publiczne stają się rozmytymi kategoriami.

STANOWISKO LOHMANNA

luhmann deprecjonuje tak łatwy podział jak publiczne i prywtane w nowym społecz.,'gdyż "role same w sobie nie są w znacznym stopniu publiczne, a prywatyzacji ulega tylko sposób, w jaki jednostka łączy decyzje w ramach tych ról. Prywatyzacja staje się tutaj tylko kolejnym przejawem inkluzji/ekskluwizmu.

Z Luhmanowskiego punktu widzenia prywatyzacja następuje po prostu prywatyzacja cech decyzyjnych. Przykładowo to na kogo głosujemy jest naszą sprawą prywatną, ale jak najbardziej wybory są sprawą publinczą i chyba nikt z nas nie umniejsza znaczenia polityki - podobnie jest z religią i jej rzekomą prywatyzacją.

PRZYWÓDZTWO RELIGIJNE I PUBLICZNIE ZNACZĄCA RELIGIA

Ogólnie mowa o tym, że jak ktoś zajmuje się religią (kapłan) to musi się na niej znać, być jej wiernym, wzorem - po prostu być profesjonalistą w tej dzieidzinie. Jeśli zaś jest zwykłym wyznawcą nie wymaga się od niego tego profesjonalizmu.

FUNKCJA I DZIAŁANIE

Funkcja - czysta komunikacja sakralna z transcendencją i z tymi zjawiskami, .które instytucje rei. rezerwują wyłącznie dla siebie. Stanowią o autonomi instytucji rei w nowowczesnym społeczeństwie.

Działanie rei - mamy wtedy doczynienia gdy religii używa się do rozwiązywania problemów stwarzanych lecz niepodejmowanych przez inne systemy lub po prostu ignorowane przez wszystkie inne sfery funkcjonalne (ubóstwo ekonomiczne, ucisk polityczny, rozpad rodziny, etc.)

w tym rozdziale ważne jest jeszcze to, że holizm systemu religijnego (czyli ogólnie ten stan gdzie religia odpowiadała na wszystkie pytania świata) przeminął. Dwa powody tego stanu:

a. ) inne systemy wypchnęły religię z tej roli, np. nauka obecnie odpowiada na większość pytań dot. choćby kosmogonii

b. ) holistyczne systemy religijne były dobre dla społeczeństw odizolowanych na różnych terenach, gdy wiele systemów rei. się spotkało, powstał problem.

GLOBALIZACJA I RELIGIA

"Umoralnienie religii czy też rozwój etyki rei. pozwoliły dostrzegać w-problemach społecznych konsekwencje grzechu, zaniedbania lub innego rodzaju pogwałcenia norm religijnych." Niestety w społ. globalnym inne systemy mają własne wartości niż moralne-niemoralne (w biznesie: zysk-strata|| w nauce: prawda-fałsz) .

"Wspólny los moralności i religii w nowoczesnych globalnych warunkach wiążę się oczywiście bezpośrednio ze skłonnością obu tych form społecznych do wchodzenia w ścisłe relacje z partykularnymi kulturami grupowymi.

Dychotomia, binarność rei. wg Beyera opiera się na immanencji-transcendencji.

No i Beyer głosi swoją historię rei.:

Religie się zdoktrynowały przy spotkaniu z innymi grupami - mocna doktrynacja potrafiła odzielić jedną grupę rei. od drugiej.

Następnie nastąpiło monoteizacja, bądź henoteizacja reli. i utożsamienie dobra z pierwiastkiem transcendentnym.

Tak oto grupy .rei. uzyskały legitymizacje do dyskryminowania, bądź nawet prześladowania innych grup religijnych - skoro nie wierzą w nasze transcendentne dobro muszą/mogą być tymi złymi.

Spersonifikowało się zło - jako diabeł. Wszelcy"nie-nasi" mogli być sprzymierzeńcami diabła.

Globalizacja jednak w wyniku fuzji i wzajemnego poznawania się społ., a także wytrącenia systemu rei. z piedestału hierarchii systemów - wcale nie zabiła Boga. Bóg ma się dobrze. To szatan zniknął, złe zdepersonalizowało się,

Beyer

No i dochodzimy do sedna Beyerowskich teorii: liberalna religia:

-    grzech zyskuje wymowę społeczną, a podstawowym wymogiem rei. jest sprawiedliwość społeczna

-    nie starają się wbić systemu rei. na szczyt hierarchi - akceptują obecne miejsce Cczyli np. nie głoszą, że najlepsze szkoły na świecie to szkoły klasztorne |[ akceptują to, że edukacja jest własny systemem)

-    akceptują istenienie innych systemów rei., nie zabierają im możliwości za ich pomocą uzyskania zbawienia

-tolerancyjny

konserwatywna religia:

-    jednym słowem, IV TRWAM ;) - trwanie przy tradycji na przekór nowoczesności W konserwatywnej opcji jest jednak paradoks. Po części uległa liberalizacji, gdyż ustawia się często pod swoistą klientelą - patrz ojciec Rydzyk co się jak dziwka sprzedaje fanatycznym moherom.

-    ta opcja widzi znów diabła, np.' Wahabici widzą go w USA, zaś Prawicowi Chrzęścijanei w USA widzieli go w ZSRR jako Imperium zła [w tle włącza się muzyka z Gwiezdnych wojen]

-    publiczny wpływ religii powinien być umocniony prawnie (kodeks moralny danej kultury jako akt boskiej woli)

Trzeba pamiętać, że globalizacja nie dla wszystkich jest procesem dobroczynnym, nie tylko tworzy, ale także niszczy. Stąd opcja konserwatywan ma swoich zwolenników. Alternatywą dla nich jest przejęcie kontroli nad pewnym ograniczonym terytorium przez jedną kulturę i poskromnienie tamtejszego pluralizmu, (tak chcą neoortodoxyjni Żydzi w Izraelu, Wahabici w Arabii, etc.).

leszcze na koniec Beyer jeszcze raz podkreśla, że choć wydaje się, iż opjca liberlna jest bardziej podatna na prywatyzację niż konserwatywna; wcale być tak nie musi.

Strona 4