Bez nazwy 2

108

zabarwienia jest identyczna lub maksymalnie zbliżona do zabarwienia roztworu badanego. Należy podkreślić, że pomiary wizualne mają charakter subiektywny i są obarczone mniejszym lub większym błędem. Metoda porównywania próby badanej z serią wzorców jest prosta i szybka w wykonaniu, zwłaszcza gdy można korzystać z wzorców nie ulegających zmianom w dłuższym okresie czasu.

V , , n .    trzone są w monochromatory, k

P-*    - ^nochromatyczne (0,1-2 „nO.

Obiektywna metoda określenia stężeń badanych roztworów barwnych opiera się na pomiarze wartości absorpcji promieniowania o określonej długości fali przy użyciu kolorymetrów fotoelektrycznych z filtrami i spektrofotometrów. W przypadku kolorymetrów fotoelektrycznych częściową mono-chromatyzację promieniowania uzyskuje się przez ustawienie filtrów świetlnych na drodze wiązki światła białego. Natomiast spektrofotometry zaopatrzone są w monochromatory, które wyodrębniają promieniowanie praktycznie

OjęSO^ry W metodzie fotometrycznej wykonuje się w-pierwszej-kolejnościupom!ary SwU ^»^{ab80rpCiji dla serii} roztworów wzorcowych o wzrastających    stężeniach

i sporządza krzywą wzorcową A = F(c). Następnie na podstawie zmierzonej

vxjuavWqc>m^£

absorpcji roztworu badanego określa się przy pomocy krzywej szukane stężenie oznaczanego składnika. Metoda ta jest powszechnie

wzorcowej nie stosowana przy oznaczeniach fotometrycznych, a sporządzona krzywa wzorcowa (kalibracyjna) może służyć przez długi okres czasu.

>łbO Vf.O    Pomiary absorpcji roztworów wzorcowych i roztworów badanych wykonuje

się ^w ^u^stach o tej samej grubości. Najczęściej stosuje się kuwety o grubości < lub 2 cm.

y    <0ary fotometryczne dokonywane są z reguły względem określonego roz-

danej za wyjątkiem substancji oznaczanej (próba ślepa).

mJOSOęj.» 'V"’} ', tworu porównawczegozwanego odnośnikiem. Odnośnikiem może być c^sty roz-V<ldjQ ‘ '0DO puszczalnik (woda), bądź roztwór zawierający wszystkie składniki próby ba-

Ktov

cAJLOcOU^

3 a r w

Barwa jest fizyczną cechą wody. Barwa wód naturalnych, zazwyczaj żółtozielona o różnych odcieniach, powodowana jest obecnością związków humusowych i innych produktów rozkładu materiału roślinnego, wyługowanych z gleby, bagien, pokładów torfu, węgla brunatnego itp. Barwa wody może pochodzić ponadto od związków żelaza i manganu bądź od substancji barwnych zawartych w spływających-do niej ściekach.

Rozróżnia się barwę rzeczywistą wody i barwę pozorną. Barwą rzeczy-wlsta jest to barwa wody zupełnie klarownej (przefiltrowanej), natomiast barwa pozorna jest barwą wody surowej, niefiltrowanej. Barwę pozorną mogą wywoływać zarówno substancje rozpuszczone, jak i koloidalne oraz w zawiesinie.

jej zanieczyszczeniu i wzbudza za-

3

Wysoka barwa wody świadczy często strzeżenia natury sanitarnej.

Za jednostkę barwy przyjęto zabarwienie, jakie wywołuje w 1 dm'' wody destylowanej 1 mg platyny, rozpuszczony w postaci chloroplatynianu potasu

KgPtClg z dodatkiem 0,5 mg kobaltu w postaci uwodnionego chlorku kobal-tu(ll) CoClg^ćHgO. Jednostki barwy wyraża się w mg Pt/dm^.

Dopuszczalna barwa rzeczywista wody do picia wynosi 20 mg Pt/dm^, przy czym inne odcienie zabarwienia, poza żółtozielonym, są niedopuszczalne.

Zasada oznaczenia polega na porównaniu barwy badanej próbki wody w świetle białym z wzorcami przygotowanymi według skali platynowo-kobal-towej. Dopuszcza się stosowanie wzorców przygotowanych z dwuchromianu potasu i siarczanu kobaltu(ll). W przypadku, gdy barwa wody lub ścieku odbiega od barwy roztworów wzorcowych, stosuje się metodę opisową oznaczania barwy. Oznaczanie barwy należy przeprowadzić bezpośrednio po pobraniu próbki, gdyż z upływem czasu mogą następować zmiany związane z wytrącaniem się z wody koloidalnych wodorotlenków żelaza, manganu lub inne.

Barwę wody i ścieków oznacza się według PN-74/C-04558.

Wykonanie oznaczenia

Do cylindra Nesslera przefiltrować przez sączek średniej

3

100 cm badanej próbki i określić barwę przez porównanie ze skalą wzorców. Barwę określa się patrząc z góry na słup cieczy i trzymając cylindry nad białym tłem.

Wskazane jest użycie komparatora.

Jeżeli intensywność barwy badanej próbki jest większa,

/ioo<uu^ jRitoiu

niż skali wzor-^J ^ i

ców, oznaczenie należy wykonać z mniejszą objętością próbki, którą roz- I    YłY' -J

cieńcza się wodą destylowaną do 100 cm^. Stopień rozcieńczenia uwzględ- uę^y^), \ ^ r nić w obliczeniach.    —e \ ~ .    1_. v ^

Obliczanie wyników

Wynik oznaczenia barwy

(X) obliczyć według wzoru:

X =

1000

mg Pt/dm'

w którym: a - barwa odczytana ze skali wzorców, mg Pt,

V - objętość próbki użyta do oznaczenia, w cm"

l\) \HL£U' iVy\j^\AW>^k

Wjoo t

Ode

z y n PH

wody

Odczyn roztworów wodnych jest wynikiem występowania określonych'stężeń (a ściślej aktywności) jonów wodorowych w tych roztworach. Stężenia jonów wodorowych, oznaczane [^H⁺] , są z reguły wielkościami bardzo małymi, niewygodnymi do praktycznego stosowania; z tego względu SiJrensen wprowadził pojęcie wykładnika stężenia .jonów wodorowych pH:

pH = -log[H⁺]

Woda chemicznie czysta ma odczyn obojętny_r gdyż ulega.lac w minimalnym stopniu dysocjacji wytwarza równe ilości jonów wodorowych i wodorotlenowych: