CCF20091008095

4    — grunty mineralno-organiczne (ily, pyły organiczne), zawierające 80-98% popiołu;

5    — grunty organiczne — wapienne (kreda jeziorna, gytia), są wydzielone jako oddzielna grupa, niezależnie od popielności.

W b. ZSRR graniczną wartością do wydzielenia gruntów organicznych jest także 2% zawartości substancji organicznej. We Francji do gruntów organicznych zalicza się takie, które zawierają ponad 10% substancji organicznej (oznaczonej symbolem MO — ryc. 70). W Wielkiej Brytanii za grunty organiczne uznawane są takie, które zawierają „znaczącą” ilość substancji organicznej, w tym torfy zawierające nierozłożone lub częściowo rozłożone części organiczne. Według norm niemieckich (DIN 18196 (10.88)) grunty piaszczyste uznaje się za organiczne, jeśli zawierają ponad 3% substancji organicznej, a grunty ilaste (drobnoziarniste), jeśli zawierają ponad 5% tej substancji. Normy DIN wyróżniają dwie grupy gruntów pochodzenia organicznego: grunty organiczne i grunty organogeniczne (tab. 44). Grunty organogeniczne są dzielone na podstawie charakteru części mi-

Tab. 44. Podział gruntów organicznych wg norm niemieckich DIN 18196 (10.88)

Grunty organogeniczne i grunty z domieszką substancji organicznej (niepalne i nie tlące się)	drobnoziarniste /(+/* > 40%	pyły lub ily organiczne (wŁ= 35-50%)	kreda jeziorna, ziemia okrzemkowa,
		pyły lub iły z domieszką substancji organicznej (wŁ > 50%)	gleba.
	J+/. « “10%	grunty grubo lub różnoziarniste z domieszką humusu	^,w"
		grunty grubo lub różnoziarniste z domieszkami wapiennymi lub krzemionkowymi	piasek wapienny
Grunty organiczne (palne lub tlące się)	torfy słabo lub średnio rozłożone	stopień rozkładu od 1 do 5, barwa jasnobrązowa do brązowej, widoczne resztki roślinne	torfy
	torfy rozłożone	stopień rozkładu od 6 do 10, barwa ciemnobrązowa do czarnej
	muły (pojęcie obejmujące gytie, dy i sapropcle)

neralnych, grunty organiczne na podstawie genezy, a w przypadku torfów na podstawie stopnia rozkładu. W Stanach Zjednoczonych (zgodnie z ostatnio wydanymi normami ASTM) sposób ustalania podziału na grunty organiczne i nieorganiczne jest bardziej skomplikowany (do niedawna wartością graniczną była zawartość substancji organicznej równa 1%). Do gruntów organicznych zalicza się wg ASTM (D 2487-93) takie, dla których stosunek wartości granicy płynności (oznaczonej metodą Casagrande’a) dla próbki wysuszonej w temperaturze 105°C do wartości granicy płynności próbki naturalnej jest mniejszy niż 0,75 (tzn. wy „,_TT : w_LmL < 0,75). W takim przypadku próbka otrzymuje symbol O (organiczna) i dla dalszej oceny jej właściwości inżyniersko-geologicznych należy posługiwać się wykresem plastyczności wg Casagrande’a. Na rycinie 71 przedstawiono wykres zależności między ilością substancji organicznej oznaczonej metodą Tiurina (ryc. 71a) oraz metodą strat prażenia (ryc. 71b) a wskaźnikiem proponowanym przez ASTM dla

Ryc. 71. Porównanie zawartości substancji organicznej ze wskaźnikami ASTM: a) zawartość substancji organicznej oznaczona metodą Tiurina, b) zawartość substancji organicznej oznaczona metodą strat prażenia (pozostałe oznaczenia w tekście)

podziału gruntów na organiczne i nieorganiczne. Na wykresach zaznaczone są 4 pola — linia pionowa stanowi granicę między gruntami organicznymi i nieorga-•nicznymi wg ASTM, linia pozioma ten sam podział wg polskich norm (2% substancji organicznej). Wszystkie próbki na rycinie 7la uznane przez obie metody za organiczne (wg Tiurina I_om > 2%; wg ASTM w_L susz : w_L na, < 0,75) znajdują się w polu 1, próbki uznane za nieorganiczne < 2%; Wi _SUSŁ: w_L na, > 0,75), w polu 4. Można więc mówić o zgodności obu metod. Fakt ten potwierdza również brak próbek w polach 2 i 3. Na rycinie 71b zgodności takiej nie obserwuje się, występowałaby tylko w przypadku przesunięcia granicy między gruntami organicznymi i nieorganicznymi z 2 do 4% zawartości substancji organicznej określonej jako straty przy prażeniu (I)). Ogólny podział gruntów organicznych polecany przez normy amerykańskie (wg A. O. Landvy i in., 1983) przedstawiono w tabeli 45.

Tab. 45. Podział gruntów organicznych wg norm amerykańskich (wg A. O. Landvy i in., 1983)

Grupa gruntów	Popielność (440°C) Ac(%)	Stopień rozkładu wg Von Posta H	Granica płynności WŁ(%)
Torfy (Pt)	> 20	1-8	— '
Torfowe organiczne grunty (PtO)	20-40	8-10	—
Granty organiczne (0)	40-95	10	> 50 (OH)
Grunty z częściami organicznymi (MO, CO)	95-99	-	< 50 (OL)