Z kompleksami mieszanymi spotykamy się w roztworach wodnych bardzo często, a to m.in. dlatego, że wprowadzane do roztworu Ugandy zazwyczaj reagują z danym kationem stopniowo, tworząc tzw. kompleksy następcze (sukcesywne), kolejno z coraz większą liczbą ligandów; pozostałe miejsca koordynacyjne zajmują najczęściej cząsteczki wody. Przykładem może być jon [Fe(SCN)2]~, którego bardziej ścisły wzór ma postać: [Fe(SCN)2(H20)4]‘.
Kompleksy proste są z reguły rozpuszczalne w wodzie.
1X>DFVT^X do povddru. 2).
2.4.2.2, Typy kompleksów nieorganicznych
Do najważniejszych typów nieorganicznych kompleksów należą:
1. Akwakompleks^- Zaliczamy do nich wszystkie proste kationy metali, które ulegają w roztworze wodnym hydratacji, włącznie z protonem tworzącym jon oksoniowy H3ON a także jony, których sole krystalizują z odpowiednią ilością wody, np. [Cr(H20)f;]3t, [Cu(H20)4]21, [A1(H20)6]3N
Cząsteczki wody tworzą z kationami metali w roztworze wodnym tzw. wewnętrzną sferę koordynacyjną i mogą być zastąpione Ugandami o silniejszych właściwościach kompleksotwór-czych (wykazujących większe stale trwałości). Dwudodatnie kationy mogą koordynować 4 lub 6 cząsteczek wody, podczas gdy trójdodatnie jony przyłączają zwykle 6 cząsteczek wody.
2. Aminakompłeksy. Występują zarówno w roztworze, jak i w stanie
stałym. Są bardziej trwałe od poprzednich, gdyż można je otrzymać działając amoniakiem na akwakompleksy. Proton daje w tym przypadku jon amonu NHj. Z wieloma jonami kompleksowymi z amoniakiem spotkamy się w reakcjach analitycznych omawianych w dalszej części podręcznika, np. [Ag(NH3)2]~, tCu(NH$)4]2+, [Cd(NH3)4]2 \ [Ni(NH3)4]2 + , [Co(NH3)6J2Ń
[Zn(NH3)4l2Niektóre z nich wykazują charakterystyczne zabarwienie i służą do oddzielania i identyfikacji odpowiednich jonów.
3. Halogenokompłeksy. Jony chlorowców przyłączają się często wiązaniem koordynacyjnym do jonów metali, dając nieraz dostatecznie trwałe kompleksy zarówno w roztworze, jak i w stanie stałym, np. [BeFJ2~, [HgCl.il2 . Inne jony kompleksowe, np. LCoCIJ2- lub [CuClJ2-, trwałe wstanie stałym, po rozpuszczeniu w wodzie ulegają zamianie na akwakompleksy. Szczególnie ciekawym przykładem jest chlorek kobaltu(II), którego roztwór wodny jest różowy, a pod wpływem większej ilości jonów chlorkowych (zakwaszenie kwasem solnym) przechodzi w roztwór zabarwiony niebiesko.
[Co(H20)x]- - 4Cr ^ [CoCi4]2 - xH20
Różowe Niebieskie
zabarwienie zabarwienie
101