CCI20111111048

ki (odbiornika, obwodu) albo współczynnikiem samoindukcji. Wielkość tę oznacza się literą L.

Cewka (odbiornik, obwód) będzie miała tym większą wartość indukcyjności własnej, im większa będzie jej zdolność wytwarzania strumienia magnetycznego na skutek zmian prądu płynącego-w zwojach. Zrozumiałe jest, że im więcej zwojów z będzie miała cewka, tym mniejsza wartość prądu I wywoła większy strumień magnetyczny <E>, a zmiana strumienia ±A<I> (o przyroście dodatnim lub ujemnym) obejmowanego przez zwoje cewki wywoła w nich tym większą s.em. indukcji własnej, im krótszy czas (At) trwa zmiana, im większa jest liczba z tych zwojów i im mniejszy jest opór R_m obwodu magnetycznego.

Największe wartości indukcyjności własnej będą miały cewki wielozwojowe z rdzeniem stalowym, jednak wartość indukcyjności własnej takiej cewki nie jest stała (L 9Ó const), lecz zależna od stanu magnetycznego rdzenia, czyli od jego przenikalności magnetycznej ą, a więc i od chwilowej wartości natężenia prądu prze-'• pływającego przez cewkę.

Ponieważ każdy przewód, przez który przepływa prąd, wytwarza pole magnetyczne, a każdy obwód prądu obejmuje strumień magnetyczny wytwarzany przez przepływający w nim prąd, przeto rozważania podobne do powyższych możemy stosować nie tylko do cewki, aj,e i do przewodnika dowolnego kształtu.

Jednostką-indukcyjności własnej, jest henr, oznaczany skro-

tern H.

Indukcyjność ra ma cewka, odbiornik (lub obwód), w których powstaje s.em. indukcji własnej o wartości 1 wolta podczas zmiany natężenia prądu przepływającego przez ten odbiornik, wynoszącej 1 amper w ciągu jednej sekundy, co można wyrazić następującym wzorem

(3-22)

1 [L] =    = 1 Qs = 1 H

ls

Stosuje się także jednostkę mniejszą, tzw. milihenr (1 mH —

= 10-3 h).

Wartość bezwzględna s.em. indukcji własnej e_L w obwodzie można wyznaczyć z zależności

(3-23)

gdzie: L — indukcyjność własna rozpatrywanego obwodu w H,

A i — przyrost prądu w A,

At — czas, w ciągu którego zachodzi przyrost prądu Aż.

Wzór (3-23) wskazuje, że s.em. indukcji własnej powstającej w odbiorniku (obwodzie) jest tym większa, im większa jest indukcyjność własna odbiornika (obwodu) oraz im większa i w im krótszym czasie zachodzi zmiana przepływającego prądu, czyli im większa jest prędkość zmian prądu.

Indukcyjność cewki solenoidu (rys. 3-21) wyraża się wzorem

Symbol graficzny indukcyjności przedstawiono na rys. 5-13 b, gdzie: ą — przenikalność bezwzględna środowiska rdzenia w H/m, z — liczba zwojów,

<S •—■ przekrój poprzeczny cewki w m², l — długość cewki w m.

Wzór ten jest ważny dla cewek, których długość l jest $użo większa niż średnica cewki.    ^{! 1}

$21

Rys. 3-22. Indukcja wzajemna

W przypadku gdy obok siebie znajdują się dwie cewki wiodące prądy (rys. 3-22), to część 3>i₂ strumienia magnetycznego wytworzonego przez prąd przepływający przez cewkę 1 o są zwojach jest

97

7 Elektrotechnika