CCI20111111164

noszącą 96-4-97% obrotów synchronicznych. Na wykresie momentów znamionowych obciążeniu silnika odpowiada punkt D i moment znamionowy M_n =DE. Przy zmniejszaniu obciążenia silnika liczba obrotów na minutę wzrasta, przy zwiększaniu obciążenia — zmniejsza się, punktu D przesuwa się przy tym po krzywej momentów na odcinku BD.

Największe obciążenie, przy jakim silnik może jeszcze pracować, odpowiada punktowi B krzywej (ABDF — największy moment obrotowy M_maz = BC). Przy większym obciążeniu prędkość obrotowa silnika zaczyna maleć, jego moment obrotowy zmniejsza się wg krzywej BA i silnik zatrzymuje się.

Praca silnika przy obciążeniu go największym momentem nie jest stabilna. Na tym samym wykresie przedstawiono przebieg zmienności prądu Ii stojana w procentach prądu znamionowego In = 100%.

Stosunek momentu największego M_maX do momentu znamio-M

nowego M_n, czyli ™.^ax , nazywamy przeciążalnością silnika, któ-M-n

ra wynosi zwykle 1,6-4-2,5. Punkt B dzieli krzywą momentów na dwie części: część BD, która odpowiada pracy silnika, i część BA odpowiadająca rozruchowi silnika.

Zależność momentu obrotowego silnika od innych wielkości rozważyliśmy w założeniu, że wartość skuteczna napięcia doprowadzonego do stojana jest stała. Można udowodnić, że moment obrotowy silnika indukcyjnego jest wprost proporcjonalny do kwadratu napięcia, czyli

M = Cil/2

Wobec powyższego należy mieć na względzie dużą wrażliwość silnika indukcyjnego na wahania napięcia w sieci.

Bezpośrednie przyłączenie stojana silnika indukcyjnego zwartego powoduje, że w pierwszej chwili prąd rozruchowy silnika osiąga natężenie 6 do 8 razy większe od natężenia prądu znamionowego (rys. 14-6). Prąd ten jest krótkotrwały i wobec tego pomimo dużego natężenia nie jest groźny dla silnika. Powoduje on jednak w sieci zasilającej silnik znaczny spadek napięcia, co odbija się ujemnie na pracy innych odbiorników przyłączonych do tej sieci. Z tego względu niektóre zakłady elektroenergetyczne nie zezwalają na przyłączenie do sieci silników indukcyjnych zwartych o mocach większych od 3 do 4 kW.

Dla ograniczenia prądu rozruchowego silników zwartych na czas rozruchu obniża się doprowadzone do silników napięcie. Wadą tego sposobu jest jednak zmniejszenie momentu rozruchowego w stosunku do kwadratu zmniejszonego napięcia.

Obniżenie napięcia doprowadzonego do silnika można osiągnąć przełączając uzwojenie stojana na czas rozruchu w gwiazdę, podczas gdy normalnie pracuje on przy połączeniu w trójkąt. Przez:

Rys. 14-7. Schemat połączeń przełącznika gwiazda--trójkąt z silnikiem

to przełączenie napięcia w chwili rozruchu na każdej fazie uzwojenia stojana będzie |/3 razy mniejsze, a przewodowy prąd rozruchu zmniejszy się trzykrotnie.

Przełączenia tego dokonuje się za pomocą specjalnego przełącznika gwiazda-trójkąt, do którego doprowadza się początki i końce uzwojenia stojana (rys. 14-7).

Sposób ten może być stosowany tylko wówczas, gdy silnik jest przeznaczony do pracy przy połączeniu jego uzwojeń w trójkąt, tzn. gdy napięcie międzyprzewodowe sieci jest równe znamionowemu napięciu fazowemu silnika. Np. jeżeli na tabliczce znamionowej silnika napięcia oznaczono 220/380 "V, znaczy to, że przy na-

329-