PROWADZĄCY: dr Jagoda Majcherczyk Ćwiczenie 1: Fizyczne i technologiczne podstawy zamrażania
Zakres materiału:
1) Podstawowe pojęcia:
• Nominalny czas zamrażania
• Efektywny czas zamrażania
• Szybkość zamrażania
• Przewodność cieplna
• Chłodzenie
• Podmrażanie
• Zamrażanie
• Środek termiczny
2) Techniki zamrażania
• Powietrzne,
• Kontaktowe,
• Immersyjne (w cieczach nie wrzących)
• Kriogeniczne (w cieczach wrzących)
Literatura:
1) Z. Gruda, J. Postolski, „Zamrażanie Żywności”
2) W. Jastrzębski, „Technologia chłodnicz żywności”
3) E. Pijanowki, M. Dłużewski, A. Dłużewska, A. Jarczyk, „Ogólna Technologia Żywności”
4) Materiały u prowadzącego
Wykonanie ćwiczenia:
> Przed przystąpieniem do badań należy nadać produktowi regularny kształt geometryczny, najlepiej płyty, walca lub kuli. Zmierzyć i zanotować podstawowe wymiary produktu (przede wszystkim najmniejszą odległość środka termicznego od powierzchni).
> Następnie, tuż pod powierzchnią i w środku termicznym badanego artykułu, umieścić czujniki termometrów. Dla produktów małych tylko w środku termicznym.
> W przypadku mrożenia w powietrzu i zamiaru wyznaczenia ususzki, zważyć surowiec na wadze technicznej bez i razem z termometrami.
> Odczytać temperaturę na obu termometrach, a następnie powyższy produkt umieścić w przygotowanym do pracy urządzeniu zamrażającym tak, aby możliwa była przez cały czas kontrola temperatury.
> Zacząć mierzyć czas co około 1 lub 2 minuty (dla szybkich metod zamrażania), 5 minut lub 5 minut (dla metod powolnych), notować odczyty temperatury oraz czas dla obu termometrów: Tp i Ts (odpowiednio dla termometru pod powierzchnią i termometru w środku termicznym).
> Zwrócić szczególną uwagę na czas, kiedy temperatura powierzchni produktu obniży się do 0°C oraz kiedy w środku termicznym będzie ona o 5° niższa od temp. krioskopowej (tj. momentu kiedy odczyt na termometrach jest ten sam). Zanotować te czasy.
> Obserwacje prowadzić do momentu osiągnięcia w środku termicznym temperatury -20°C (lub -12°Cdla mrożenia w temperaturach wyższych).
> Po zamrożeniu wyjąć produkty z urządzenia.
> W przypadku wyznaczenia ususzki dla produktów mrożonych w powietrzu, zważyć zamrożony surowiec razem z termometrami na wadze technicznej. Należy unikać wymrażania wilgoci z powietrza, a zatem ważenie wykonać w jak najkrótszym czasie (max. do 1 min.) od wyjęcia produktu z zamrażalni. Ułożyć wzór i obliczyć ususzkę.