DSC00301 2

PwJburwmcy

; wbsnri wolności. Wwdy dopiero wola Boża suuii_c

*M**rram»    _to znaczy / miłością, świadomie, swob^ ^

na ziemi. ***° " _ltMCsywistiuaU >«C dzięki wszechmocy li,.; r¹¹**.

podc«* plv    współudziału ludzkoici-. ***»• *

hc,-wiadomego    ii polski - dramat romantyczny iawiU;.

Pro« ideocłałmn ^SP ' - Tragizm Konrada nabierał innego zna*,'*'¹"

.«**»    P-eiaawal być

» ^£**kZ* autor ukazuje totastroficzny obraz świ_au op-

_w .    _kt._nw    bohater popełma - samobój*"

'**#> ^TTednak ponad przeznaczeń.™, które reprezentują

- ponosi klęsK I _Q ^ j _lo ona zwycięża. Je. rzecznikiem jo,

^OTh>CTt>0    _l^^ romannezne)- nawiązujące dz.ęki duchowi matki

dziecko (—•    . *

bezpośredni ^kom^‘lndiona. tytułowego bohatera i_nne. Opatrzność    _Krasińskiego. W dramacie - Cypriana Norwi-

P» dramatu “*    odztskiwal wiarę w sens historii, poddając się

da ZatWort <1    . ■ _{w C}hrvstusie odnajd>-wali sens swego

«^{ofcm B0}®^Ur°^_terowie dramatów Norwida Krufeiw i Wanda. Z pro-losu pozytyw ^ _kicoo ukazanym m.in. w Nie-Boskie/ komedii, wiiiencializmem    .    ^ _{SŁąc m}.i_n. w drugim Liście do autora

^k,6ry ■”'?"? r*^ch,v

„Irydiona ^:-^ut0>^.    ■ ,_onkach sosnowych i zam.eszkał w czaszce

T³ T To^ wnętrzu groty kościanej i ludzkiej, krzyż stoi, lam-olbrzyma [-1^^    Rafaelowskiej Boga Rodzicy. - [...] Lecz

pa sk pak ■ «*>    _{śłłięteg0 slarca}. miecz Rolandowy wyprzedz.l

i‘£Sud°jeden kona z wiarą okropną rozpaczy w przyszłość . zemstę.

-CóżmójGalilejczyku^7- (Ula Weneda).

Przed bu rzowcy

Tym mianem określono w badaniach grupę młodych galicyjskich pisarzy krajowych, którzy w latach 1858-1863 stworzyli wyraźnie od* rębną grupę artystyczną, połączoną wspólnymi ideami o charakterze mepodleglościowo-demokratycznym. Przedburzowcy sympatyzowali z Czerwonymi - odłamem przed powstaniowej konspiracji, i brali czynny udział w przygotowaniach do powstania, a niektórzy w samym powstaniu. Historyk literatury Janusz Maciejewski, który wprowadził

nul ja ^z wiersza -> Mieczysława Romanowskiego Ż<r-„wc. ^^C7 ebui^owicc, przeklęte plemię"). Omawianą grupę two-‘L; (J*¹*¹ -^r7 sar/e zbierający się w krakowskie) pracowni rzeźbiarza Bvli to początkujący wówczas malarze (Aleksander pilipp¹⁰^,' ^ „^^hiarze(Filioni.FranciszekWwniońa-n------

X .*v^MłUV i

^r/;_vfUł Fi»^lPP^,c*X _n7 rzeźbiarze (Ftlippi, Franciszek Wyspiański), muzy-' flis. )^{an N4al}^> leński Kazimierz Hoffman) oraz pisarze (Michał Ba-i nbowski. ]6zef Szujski, Alfred Szczepański*. Swoi a

Kotsis,

(Władysław

lacki, Edu-ard Lubou-ski, Józef Szujski Alf -Jzialalności.-, realizowali fiiomackie    Ł ^Si!CZcPańskil '

„„kszcalceniowe. Pisywali do lwowski    ⁿ'^arcci> <rad_v^'°^lą

(1S52-1S70), naszywali znajomości z ml :'^Zlennika i.iurark **' _mi. Karolem Cieszcwskim, Mieczysł-. °^dym' tamtejszym ^^l(''^RO"

Starklen,. a .akże Walerem    ^ ^Ron*now3

pisarze, uczestnicy Wiosny Ludów i mu ‘ :^SymP^atyzow_al, * _n '^UsZcn>

I ^,'ln również na łamach czasopism .Czytelnia dla Młodzieży" (1860--1S61) i „Niewiasta” (1860-1862).

Domeną działalności przedburzowców była publicystyka społeczno-polityczna i krytyka literacka. Dostrzegali oni potrzebę zmian w strukturach społecznych, opowiadali się za zrównaniem wszystkich warstw społecznych oraz za równouprawnieniem Żydów i tolerancją religijną. Krytykowali jednocześnie ruchy wolnościowe, szczególnie za brak konsekwencji w spełnianiu obietnic danych chłopom. Poglądy te wyznawał i głosił m.in. Bałucki (O koleżeństwie, Nasze grzechy, 1861), Szczepański (Młodzież litewska po ISIS r., 1860; Siła narodu, O praktyczności, Porozbiorouy szlak, 1861) i Starkla (Imię i narodowość, 1861). Wśród artykułów literackich (a właściwie polityczno-literackich) wspomnieć należy o Zapiskach literackich (1859-1865) Dobrzańskiego, Portretach przez Ńie-Van-Dyka (1860) Szujskiego oraz Listach spod Lwowa (1860) Ujejskiego, skierowanych przeciwko konserwatywnym, proszlacheckim ideałom -♦ Wincentego Pola. Karykaturalny, choć literacko sugestywny portret typowego przedburzow-ca (demokratycznego konspiratora, agitatora, dziennikarza pisującego do postępowej prasy), zarysował w jednoaktówce Teraz (1862) -> Aleksander ł redro. Beniamin Podziemski to postać budząca obawę innych bohaterów ~+ komedii: „Wszędzie jest, wszystko chce wiedzieć. Agitator niezmęczo-ny, ale tylko w granicach słowa, bo jak przyjdzie do czynu, niknie jak kamfora. Lubi sztuczne ognie ludowych demonstracji - za popularnością duszę by sprzedał! Dobrze się przy tym nazywa - Podziemski, bo pod ziemią t\lko nurtuje; śliski i giętki jak glista, jak cień się przesuwa”.