DSC00388 2

236

IV. WSPÓŁCZESNA MYŚL PRAWNA

ficznej metody. Prawem w rozumieniu nauki prawa jest tylko prawo pozytywne, to jest prawo ustanowione. Tym samym zasadnicza norma porządku prawnego nie jest niczym innym, jak zasadniczą regułą, zasadą prawną, według której tworzone są normy porządku prawnego - nie jest niczym innym, jak ustaleniem zasadniczego stanu rzeczy dla procesu wytwarzania prawa. Z tej zasadniczej normy nie da się jednak logicznie wydedukować szczegółowych norm porządku prawnego, normy te stworzone być muszą aktem szczególnym, prawodawczym, który nie jest jednakże aktem myśli, lecz aktem woli. Gdy mimo to poszczególne normy pewnego systemu prawnego sprowadza się do pewnej normy zasadniczej, to dzieje się to w ten sposób, że się stara wykazać, iż wytworzenie pewnej szczegółowej normy dokonało się zgodnie z normą zasadniczą. I gdyby zapytać, dlaczego pewien akt przymusu, np. fakt, że pewien człowiek pozbawia drugiego wolności, zamykając go w więzieniu, jest aktem prawnym, a tym samym należy do pewnego porządku prawnego, to odpowiedź musiałaby brzmieć:... gdyż akt ten przepisany został pewną oznaczoną, indywidualną normą, tj. wyrokiem sędziowskim. I gdyby się dalej zapytać, dlaczego ta indywidualna norma ma moc obowiązującą i uchodzi za część pewnego oznaczonego porządku prawnego, to otrzymamy odpowiedź:... gdyż ustanowiona została zgodnie z ustawą kamą. Gdyby się następnie zapytać o przyczynę mocy obowiązującej ustawy karnej, to dochodzimy do ustroju państwa, do jego konstytucji, według i na zasadzie postanowień której ustawa kama przez czynniki powołane konstytucją, w sposób jej postanowieniami przepisany, została wydana. Jeśli idzie wreszcie o moc obowiązującą samej ustawy ustrojowej państwa, samej konstytucji, na której opierają się wszystkie ustawy i akty prawne wydane na zasadzie tychże ustaw, to spotkalibyśmy się może z poprzednią ustawą ustrojową i w len sposób posuwając się wstecz z jakąś ustawą historycznie pierwszą, nadaną czy przez jakąś jednostkę, która przywłaszczyła sobie władzę, czy przez jakieś kolegium powstałe w sposób nam bliżej nieznany. To, co ów historycznie pierwszy organ objawił jako swą wolę przy tworzeniu ustroju danego państwa, jest ową normą i ona tworzy zasadnicze założenie dla rozpoznania porządku prawnego, opierającego się na tym ustroju. Przymus winien istnieć pod warunkami i w sposobie, które ustanowił ów pierwszy ustawodawca lub wyznaczone przez niego czynniki. Tak też przedstaw ia się schematyczne sformułowanie zasadniczej normy porządku prawnego.

§ 30. Znaczenie normy zasadniczej

Czysta teoria prawa posługuje się pojęciem normy zasadniczej, jako hipotetyczną podstawą (swego rozumowania). Jedynie bowiem przy zało/eniu, /c posiada ona moc obowiązującą, może obowiązywać równie/ i porządek praw-