DSC02372

-    budowy i wyglądu zewnętrznego (w tym estetyki),

-    sposobu ich wykonania (zwłaszcza pod kątem technicznym),

-    adekwatności z zamiarem, jaki przyświecał ich tworzeniu,

-    trwałości.

Na podstawie tej analizy można uzyskać wiele informacji na temat niektórych cech osobowych wykonawcy dokumentu, takich jak np. ogólny poziom kultury, obowiązkowość, zamiłowanie do porządku.

Analiza pedagogiczna jest wykonywana w celu wyciągnięcia wniosków, które byłyby przydatne do doskonalenia praktyki wy-chowawczej.

Analiza psychologiczna sprowadza się do ustalenia cech_psy=—-chicznych osób, które były wykonawcami badanego dokumentu.

Analiza socjologiczna polega na badaniu dokumentów z punktu widzenia właściwości socjologicznej osób, które je wykonały (podobnie jak w przypadku analizy psychologicznej).

Analiza diagnostyczna ogranicza się wyłącznie do ustalenia aktualnego stanu analizowanej właściwości.

Analiza rozwojowa sprowadza się do przedstawienia danej właściwości w określonym czasie, dzięki czemu możliwe jest uchwycenie zmian, jakie dokonały się w trakcie rozwoju tej właściwości.

Analiza indywidualna jest prowadzona pod kątem poszczególnych jednostek, jako autorów lub wykonawców analizowanych dokumentów.

Analiza grupowa jest prowadzona w odniesieniu do pewnej grupy społecznej, którą może być grupa studencka czy klasa szkolna.

Analiza historyczna obejmuje dwie kategorie dokumentów:

- dokumenty zawierające informacje o fąktach_^pamiętniki, autobiografie, kronikLitp.,

-^ dokumenty, które same są faktami - programy kształcenia, dzienniki lekcyjne, ustawy i zarządzenia odpowiednich władz itp.

W analizie historycznej bardzo ważne jest ustalenie autentyczności dokumentu oraz wiarygodności zawartej w nim informacji³²⁹.

^,lf W. Zaczyński: Op. cii., s. 187.

Analiza dokumentów jest zbliżona (zwłaszcza analiza historyczna) do prezentowanej przez J. Pietera metody krytycznej analizy źródeł. Znajdujące się w zasobach archiwalnych źródła są przecież swoistymi dokumentami.

2.3.1.5. Metoda monografii (monograficzna)

Nazwa tej metody wywodzi się od słowa „monografia”, które w języku greckim oznacza „monos” — jedyny „grafo” — piszę, czyli opis jednej rzeczy, instytucji itp. W tym znaczeniu pojęcia „monografia” czy „metoda monografii” są używane w metodologii badań.

Metoda monografii polega na szczegółowym opisie jednej instytucji, przy czym jej wybór - w odróżnieniu od innych badań -- ma charakter celowy, a nie losowy³³⁰. Istotą tego opisu jest przedstawienie stanu badanej instytucji w określonym czasie i przestrzeni. Opis ten nie powinien się sprowadzać tylko do wyszczególnienia występujących w badanej instytucji w danym czasie lub w przeszłości faktów, zdarzeń, zjawisk czy rzeczy ani do ich chronologicznego spisu, gdyż w takim przypadku miałby on charakter kroniki, a nie monografii. Opis ten powinien zawierać analizę zebranych informacji, strukturę organizacyjną, relacje występujące między poszczególnymi elementami badanej instytucji, ocenę efektywności funkcjonowania, wnioski dotyczące jej doskonalenia oraz prognoz rozwojowych itp. Metoda ta ma charakter interdyscyplinarny i dlatego można mówić o monografii w różnych jej aspektach, zależnie od tego, pod jakim kątem opisuje badaną instytucję. Możemy zatem wyszczególnić monografię socjologiczną, pedagogiczną, historyczną, ekonomiczną itp. Monografia może dotyczyć nie tylko instytucji, ale także miejscowości lub znanej osoby itp.

W rozumieniu słownikowym termin „monografia” odnosi się nie tyle do metody badań, co do jej rezultatu zmaterializowanego w postaci odpowiedniego dzieła czy rozprawy naukowej. W Małym słowniku języka polskiego czytamy: Monografia - rozprawa na-

J.D. Lanicc: Elementy .Halyslyki dla pedagogów. Olsztyn 1994 s 18-20

A Jl

157