DSC02763

Rewolucja: 3 Początek: koniec XX w.

Kraje początku: Europa Zachodnia, USA, Kanada, Japonia

Ważniejsze wynalazki: tranzystor (1948 r. J. I3ardeen, W. H. Brattain) komputer (1952 r. j. v. Neumann)

Charakterystyka gospodarki: pojawia się energia jądrowa (lecz nie zostaje powszechnie zastosowana), automatyzacja produkcji; wzrost znaczenia przemysłu elektronicznego, chemii organicznej i bioinżynierii; gwałtowny rozwój nowych form łączności bezprzewodowej oraz przewodowej (internetu)

Czynniki lokalizacji przemysłu

1. Czynniki przyrodnicze:

• Zasoby:

(1) Lokalizacja przymusowa - są to zakłady przemysłowe, które mogą powstać tylko w miejscu występowania danego surowca. Najbardziej oczywistym przykładem lokalizacji związanej są kopalnie - powstają one w miejscu występowania danych kopalin. Innym oczywistym przykładem są stocznie - mogą one powstawać jedynie na wybrzeżach morskich, najlepiej w zatokach lub ujściach rzek do morza.

(2) Lokalizacja związana - występująca, gdy do wytworzenia danego produktu potrzeba zużyć dużo surowca. Przykładem może być tu hutnictwo żelaza, cynku czy ołowiu, które zużywają dużo rud tych metali oraz węgla kamiennego na tonę gotowego metalu. Dlatego też większość hut żelaza oraz cynku i ołowiu jest lokalizowana w rejonach wydobywania rud lub wydobycia węgla kamiennego.

Podobnie będzie przy lokalizacjach energochłonnych zakładów - są one umiejscawiane przy źródłach energii elektrycznej, aby uniknąć strat w jej przesyle, na przykład huty aluminium.

Lokalizacja związana występuje również w przypadku surowców roślinnych i zwierzęcych. Dzieje się tak aby uniknąć niepotrzebnych i kosztownych przewozów nieobrobionego surowca, np. cukrownie

(3) Lokalizacja swobodna - dotyczy ona wszystkich pozostałych możliwych lokalizacji działalności produkcyjnej (tj. poza dwoma wymienionymi powyżej). Są to fabryki których umiejscowienie nie jest zależne od bazy surowcowej lub energetycznej.

• Bariery przyrodnicze - używając skrótu myślowego, są przeciwieństwem zasobów. I tak dla przykładu — na obszarach o małych zasobach wody nie powinien być lokalizowany przemysł wodochłonny, gdyż należałoby ponieść olbrzymie koszty dodatkowe związane z dostarczaniem wody do zakładów przemysłowych.

Trzymając się powyższego przykładu. Często z barierami przyrodniczymi związana jest lokalizacja związana, gdyż na terenach ubogich w wodę można umiejscowić wodochłonny zakład przemysłowy, ale taka inwestycja byłaby dużo droższa i sama produkcja również droższa, gdyż należałoby zbudować instalację dostarczająca wodę z odległego miejsca, a później ponosić koszty jej funkcjonowania.

Bariery ekologiczne - są stosunkowo nową formą barier przyrodniczych. Nadmierne skupienie przemysłu na niektórych obszarach doprowadziło do poważnego skażenia środowiska. Z jednej strony spowodowało to negatywne skutki zdrowotne u ludności zamieszkującej te tereny, z drugiej degradacja środowiska uniemożliwia na t ych terenach lokalizację fabryk wymagających czystego środowiska (dotyczy to głównie przemysłów /') a wanso w a nyc h technologii).

2. Czynniki społeczno gospodarcze:

C/ynnik transportu odgrywa poważna rolę w przypadku lokali/.n ji dwói h rodzajów zakładów przemysłowych, ^n-rwszi* to f.ibryki wykorzystujące do produkcji wielkie Ilości surowca, Mory musi byc jak najtaniej dowieziony, '/i.md.jfowymi przykładami tego typu lokali/.u ji J*»st umiejscawianie w portai h petrochemii i rafinerii, hut żelaza lui; zakładów nawozów sztucznyc h pracują< y< h na Importowanyc h suroweac h W krajach o słabej infrastrukturze drogowej (jak Polska) ważnym < /ynnlkirm lokalizacji są zjazdy z melic /nyc h autostrad.

W drugim przypadku czynnik transportu odgrywa ważną rolę gdy dotyi/y łatwo psujących się wyiobow, czyli wyioŁmw przemysłu tpo/ywc/ego W takim przypadku producent ma do wyboru dwie lokalizacje: albo