Planowanie nie jest aktem jednorazowym, lecz procesem wielostopniowym, ciągle kontynuowanym. Jest to ogólne ukierunkowanie działań wypływające z podstawowych celów (Klich 1998). Pozwala ono odpowiedzieć na pytania: Co? Dlaczego? Kto? Kiedy? Jak? Gdzie?, co oznacza, że efektem procesu planowania powinno być uzyskanie odpowiedzi na pytania:
— co jest istotą działania, co chcemy osiągnąć, jaki jest cel działania?
— dlaczego podejmujemy to/te działanie/a?
— kto jest odpowiedzialny za wykonanie poszczególnych zadań?
— jakie są ramy czasowe danego działania?
— jaka jest hierarchia działań i w jakiej kolejności poszczególne zadania muszą zostać wykonane?
— przy użyciu jakich metod poszczególne zadania zostaną zrealizowane?
- jakie zasoby (materialne, finansowe, ludzkie) są niezbędne dla prawidłowego wykonania działania?
— w jakich obszarach (organizacji, grupie społecznej) będą podejmowane działania?
Planowanie to również pierwszy i podstawowy krok w procesie zarządzania programami. „Wszelkie nowe przedsięwzięcia typu projekt czy program należy dobrze zaplanować, aby można je było wykonać sprawniej, szybciej, taniej, lepiej — słowem efektywniej, czyli przy mniejszym nakładzie sił i środków, osiągając ten sam lub lepszy efekt: końcowy” (Sitko, cz. I. 1999).
1-2. Plan i narzędzia planowania
Wynikiem procesu planowania jest plan, czyli dokument określający zadania, jakie mają zostać zrealizowane, terminy ich wykonania, osoby odpowiedzialne oraz zasoby niezbędne do wykonania ww_ zadań. Dokument taki jest istotnym narzędziem efektywnego wdrażania zamierzeń i powinno się z niego korzystać w sposób regularny i cią-
r»r»np*7 9C