DSCN0506

2 Geometria i Łinemalyfca cwolwcnrowych preekładni wjkx>«ych

przy czy w

2 Geometria i Łinemalyfca cwolwcnrowych preekładni wjkx>«ych

łgatii

'H tgZ —

hto

sina

^r»i

(2.17)

a dla przy padku nacinania dłutakiem modułowym:

(2.18)

ftl = »»| «g 3„ •

przy czym

(2.19)

^r*l

Znajomość położenia granicznego punktu ewolwenty potrzebna jest m.in. przy sprawdzaniu interferencji zazębienia (pkt 2.1.12 i 2.1.14).

2.13. Podcięcie u podstawy i ścinanie wierzchołka zęba

Podcięcie zęba podczas obróbki obwiedniowej występuje wówczas, gdy punkt końcowy K prostoliniowego zarysu zęba narzędzia-zębatki (rys. 2.16) lub emołwentowego zarysu zęba dłulaka (rys. Z17) podczas nacinania znajdzie się na hnu przypora poza krańcowym punktem N_t. Praktycznie, podcięcie występuje przy zbył małej ficzbie zębów koła (rys. 226) i tylko przy uzębieniu zew nętrznym, •fcśb z = 20*. hZ — I i współczynnik przesunięcia zarysu zębów x = 0. to graniczna liczba zębów, poniżej której wystąpi podcięcie, wynosi r_p = 17. Ząb podcięty ma niekorzystny ze względów wytrzymałościowych kształt (mała grubość u podstawy) t z tego w-zgiędu koła z podciętymi zębami stosuje się tylko w wyjątkowych przypadkach. Poza tym » wyniku podcięcia ulega skróceniu zarys ewolwentowy zęba. co też jest niekorzystne ze względu na zmniejszenie obszaru współdziałania zębów na Imn przypora (występuje skrócenie długości oddnka przypora).

Zgodnie z rys. 216 i 217 podcięcie nie wystąpi, jeżeli wartość kąta z,, obliczana ze wzorów (217) lub (219) nie będzie ujemna:

tg*n 5= 0.    (220)

Szkodfiwrym zjawiskiem, które może wystąpić podczas nacinania dłutakiem modułowy-, jest ścinanie wierzchołków zębów nacinanego koła zębatego (rys. 218j Istota tego zjawiska, polegająca na interferowaniu (wzajemnym przenikaniu) zarysów zęba koła zębatego i dłulaka. podobna jest do podcinania zębów-, z tą różnicą że dotyczy interferencji stopy zęba narzędzia i wierzchołka zęba kola zębatego. Prawidłową ewoJwentę może kształtować tylko ewolwenlowa rzęśr krawędzi tnącej dłulaka. a więc w skrawaniu nie może brać udziału krawędź będąca fcnu przejściową w dłutaku. Zniekształcenie wierzchołków- zębów podczas

Rył. 2.18. Zarys zęba zdeformowanego u wierzchołka

nacinania dłutakiem może wystąpić zarówno w uzębieniu zewnętrznym, jak i wewnętrznym. Ze względu na to. źe krawędź tnąca w obrębie Unii przejściowej zębów dłutaka wnika poza teoretyczny obrys zęba koła nacinanego, dłutak modułowy ścina wierzchołki nacinanych zębów. Ścinanie wierzchołków występuje przy zbyt malej liczbie zębów dłutaka wówczas, gdy okrąg wierzchołków koła przecina linię przyporu zazębienia obróbczego poniżej punktu A^:0 (rys. 2.19) styku tej linii z okręgiem zasadniczym dłulaka. Ze względu jednak na to. źe w dłutaku zarys ewolwenty może zaczynać się powyżej jego okręgu zasadniczego, ogólniejszy warunek uniknięcia ścinania wierzchołków zębów podczas ich nacinania można sformułować następująco: Aby nie występowało ścinanie wierzchołków zębów przez meewolwentową część zarysu zębów dłutaka. okrąg wierzchołków nacinanego koła pow-inien przecinać Unię przyporu zazębienia obróbczego powyżej punktu Lq (rys. 2.191. określającego początkowy punkt ewolwentowego zarysu zębów dłutaka.

ał

bt

A    *

Rys. 2.19. Warunek mrścmum wierzebotkó¹ zębów: ¹) uzębienia zewnętrznego, b) uzębienia wewnętrznego

r

1

- ftrtlilm a«hmt