.XX) 5 Obliczenia »yirtymałołoowe projektowe i sprawdzające
Tablica M.V Współczynnik sprężystości /, niektórych par materiałów
Zębnik |
Koło | ||||||
Materiał |
I Moduł sprę-1 żysiorfci Z, MPa |
Lica ba Poiisona |
Materiał |
Moduł sprę żysioici £j MPa |
Liczba Poissona |
2. (MPa)'« | |
i Stal |
2,1-10* |
0.3 |
stal |
2.1 10* |
190 | ||
staliwo |
2.0 10* |
189 | |||||
żeliwo sfcroidalnc |
1.7-10* |
181 | |||||
brał cynowy | odlewany |
1,0 10* |
ISS | |||||
brał cynowy |
1,1 ■ 10* |
160 | |||||
żeliwo z grafitem płatkowym |
1.3-10* do 1,2-10* |
0.3 |
do 165 | ||||
Staliwo |
2.0-10* |
staliwo |
2.0 10* |
188 | |||
Żeliwo sfcroidalnc |
1,7-10* |
181 | |||||
żeliwo x grafitem płatkowym |
1,2-10* |
161 | |||||
?eliwo fcroidalnc |
1.7-10* |
żeliwo sfcroidalnc |
1,7-10* |
174 | |||
teliwo z grafitem płatkowym |
1.2-10* |
IS7 | |||||
t u |
diwo x gra&-® płatkowym |
U-10* do 1.210* |
icliwo x grafi-em płatkowym |
U-IO* |
146 do 144 |
Wartości modułów sprężystości oraz współczynników Zc dla niektórych zestawów materiałów na koła zębate podane si| w tabl. 5.13.
ZH - współczynnik strefy nacisku uwzględnia wpływ krzywizny w biegunie zazębienia na naprężenia stykowe Hertza oraz transformuje siłę obwodową na walcu podziałowym na siłę normalną na walcu tocznym. Oblicza się go wzorem:
Z H
COS Ot,
(5.94)
gdzie k, jest czołowym kątem przyporu na walcu podziałowym, obliczanym z wzoru (2,65): a,. - czołowym kątem przyporu na walcu tocznym, obliczanym z
wzoru (2.78); /ł„ - kątem pochyleniu linii zęba skośnego na walcu zasadniczym, obliczanym z wzoru (2.69).
Współczynnik sirefy nacisku ZH można wyznaczyć też z wykresu na rys. 5.11. w zależności od kąta p oraz wyrażenia (x, + .x,)/(z, +r2). Wykres jest ważny dla zazębienia zewnętrznego i wewnętrznego o kącie przyporu a„ = 20°. W normie ISO lub w pracy [18] można znaleźć wykresy także dla nominalnego kąta przyporu xn = 22,5° oraz 25°.
Rys. 5.11. Współczynnik strefy nacisku ZH [N31]
Z, - współczynnik liczby przyporu ujmuje wpływ wskaźnika przyporu czołowego i poskokowego na naprężenia stykowe. Wpływ ten wynika stąd, że wraz ze wzrostem wskaźnika przyporu zwiększa się efektywna długość linii styku zębów i efektywny obszar styku zębów, przez co maleje miarodajne naprężenie stykowe. Odpowiednie wzory mają następującą postać:
dla zębów prostych, tzn. ct = 0, oraz dla zębów skośnych przy t, < I