234 5. Obliczenia wytrzymałościowe projektowe i sprawdzające
przełożenia u oraz bezwymiarowego parametru r (bezwymiarowej współrzędnej linii zazębienia!. Dla zazębienia zewnętrznego dobieramy wartość XB z rys. 5.40 lub obliczamy wzorem:
234 5. Obliczenia wytrzymałościowe projektowe i sprawdzające
= 0,51 (u+ I)0,5
(5.170)
Rys. 5.41. Współczynnik geometryczny XB dla zazębienia wewnętrznego [N32]
Jeśli miarodajnym dla zatarcia byłby punkt przyporu E (częsty przypadek), to współczynnik ten oznaczamy XBE, przyjmując do wzoru (5.170) odpowiednio r£. Ola zazębienia wewnętrznego dobiera się wartości XB z rys. 5.41 łub oblicza
wzorem:
3.5. Sprawdzanie kół zębatych na zatarcie
235
= 0,51 (u+ l)0;25
(i +n02i{u+r)0 25 '
(5.171)
Współczynnik kąta przyporu X2t uwzględnia wpływ kąta przyporu w przekroju czołowym oraz kąta pochylenia zęba skośnego. Obliczymy go wzorem:
(5.172)
v sin a,1'4 cos aj'4 cos 0l/4
cosa“i4cosa,w*
Tablica 5.18. Współczynnik kąta przyporu X# przy ■ 20® [N32]
P | ||||
0® |
10® |
20® |
30® | |
19® |
0,961 |
0.958 |
0,948 |
0.932 |
20° |
0.978 |
0,974 |
0,964 |
0,948 |
21® |
0,994 |
0,991 |
0,980 |
0.963 |
22® |
1,010 |
1,007 |
0,996 |
0,979 |
23® |
1,026 |
1,023 |
1,012 |
0,995 |
24® |
1,043 |
1,039 |
1,029 |
1,011 |
25® |
1.059 |
1,055 |
1,045 |
1,026 |
W przypadku kąta a„ = 20° można dobierać wartości Xat z tabL 5.18, a w przybliżeniu można nawet przyjąć
Xa, = l. (5.173)
5.5.2. Wpływ modyfikacji zębów
Sposób modyfikacji zębów ma wpływ na rozkład obciążenia na współpracujące równocześnie pary zębów, a tym samym oddziałuje na niebezpieczeństwo zatarcia. W obliczeniach [wzór (5.146)] uwzględniamy to za pomocą współczynnika rozkładu obciążnia Xr. Na odcinku jednoparowego przyporu B-D (rys. 5.42) współczynnik ten równa się 1,0. Rozkład obciążenia na odcinkach dwuparowego przyporu zależy od modyfikacji zarysu i znajduje swoje odbicie we wzorach na Xr. Można posłużyć się tutaj dwoma sposobami: A i B.
Sposób A wymaga dokładnej analizy obciążeń, odkształceń, przemieszczeń i może być dodatkowo weryfikowany doświadczalnie. Tak wyznaczony współczynnik rozkładu obciążenia oznacza się symbolem Xr.A.
W sposobie B wartości tego współczynnika wyznaczamy dla punktów przyporu A-E, a sam współczynnik oznaczamy symbolem Xr.B oraz dodatkowo cyfrą, dla odróżnienia różnych sposobów modyfikacji zarysów zębów. Tak więc dla niemo-