DSCN1696

Elita 45

Uznanie kogoś przez ogól za uczestnika elity opiera s,y „a fakcie, ze ktoś posiada wa oty. które go do tej elity kwalifikują Włączając ludzi do elity kierujemy sic własną oceną, opartą na naszych przekonaniach. ,.Alc ocena ta wypływa z uznania pewnego faktu obiektywnego, z istnienia niezależnej od naszego przekonania jakiejś zasady klasyfikacji. (...) Dla 1’areto elita jest przede wszystkim zjawiskiem rzeczywi-stym, niezależnym od naszych ocen. Ktoś jest członkiem elity nie dlatego. Ze go za takiego uznajemy, lecz uznanie nasze płynie stąd. żc jest on członkiem elity.

Wejście do elity jest rezultatem procesu selekcji odbywającego się w społeczeństwie. Zdolniejsi stają na miejscu pierwszym, mniej uzdolnieni czy słabsi muszą zadowolić się dalszymi. Oczywiście wyraz «zdol-n>» musi być tu rozumiany w bardzo szerokim znaczeniu. Sam fakt posiadania np. talentu nie wystarcza, gdy chodzi o «eliię rządzącą». Tutaj umiejętność rządzenia społeczeństwem nic może być rozumiana tak samo jak np. umiejętność gry na skrzypcach. W obrębie elity rządzącej niekoniecznie znajdują się najlepsi, najzdolniejsi, najbardziej kompetentni. Działa tu selekcja znajdująca swą podsiawę w paru czynnikach.

W tym miejscu warto zaznaczy ć, że Pa* reto kpił z postulatu umieszczania na miejscach kierowniczych tzw. ludzi kompetentnych. (...) Kompetencje, rozumiane jako wykształcenie specjalnego rodzaju lub bogactwo. same przez się nic są jeszcze źródłem autorytetu, który osiąga się w inny sposób. Postulat wyboru najkompctentiuej-szych nic nic mówi. Częstokroć najlepsze wyniki były osiągane przez jednostki «me-kompetentnew, prze/ tzw. dyletantów u rzy jednak dzięki zdolnościom specjalnego rodzaju lub po prostu dzięki pomyślnym a siebie okolicznościom zewnętrznym osią gali jak najlepsze rezultaty.

Najpowszechniejszą podstawą ** ^c występującą prawic we wszystkich epok i w przeważającej liczbie znanyc i ⁿ • wilizowanych społeczeństw, są °

Ma!^i^{niC b0gaCłW w} sMcczcństwic. (...) Majątek jest więc jedną z podstaw selekcji: posiadanie S° jest ważną okolicznością, możhwiającą znalezienie się w obrębie cli-v rząd/ąccj. Lecz wyliczyć można jeszcze inne okoliczności, warunkujące dostęp do elity'. W okresie wojen i w społeczeństwach wojowniczych taką okolicznością jest sława wojenna, kariera zrobiona w armii, tliła rządząca w okresie Napoleona I i Aleksandra Wielkiego byli to znakomici generałowie. którzy udział w rządach, a zarazem i wielkie majątki zdoby li przez czyny wojenne. przez sławę pól bitewnych.

Inną znów okolicznością wprowadzającą do elity rządzącej, jest prawo dziedziczenia. W grę ui wchodzi arystokracja rodowa, a także zresztą i pieniężna Do elity wprowadza i wpływ, wywierany przez jednostkę wybitną na społeczeństwo, który spraw ta. żc stera uroku i autorytetu tej jednostki ogarnia jej najbliższą rodzinę, dzieci, krewnych, przyjaciół itd.

Protekcjonalizm przemysłowy w krajach rolniczych, wolna wymiana w krajach przemysłowych są również potężnym narzędziem selekcji, ważnym szczególnie dla warstwy robotniczej i mieszczańskiej, umożliwiając wydobycie się na miejsca przodujące całym zastępom inżynierów, urzędni-ków itp.

Hierarchia społeczna jest więc rezultatem selekcji, przybierającej formy bardzo różnorodne l en proces selekcji zachodzi nieprzerwanie. Stale jakieś jednostki, tak czy inaczej wyróżnione, wchodzą w skład gnipv rządzącej, a zarazem inne z niej odchodzą. (...) Tak więc w obrębie hierarchicznie /budowanego społeczeństwa zachodzi ciągły ruch, opierający się na zasadach selekcji. Ten ruch nazywa Purdo krążeniem elity" (A Henz l<x>2. s. 87], (M.P.)

/ob nomenklatura. struktura społeczna.

!IcrtzA IW2.Soęjolo&o I "ilfncda Parttoi reo-

na elit |« I *8°' Socjologia nupneJa*-

niofta. IM W. Warszaw u