DSCN1714

Inkluzja 63

nym formom kołetywi/mu Katolicka nauka społeczna wybujały indywidualizm tiaktujc tako jedno z głównych zagrożeń obecnej cywilizacji, nie człowiek, ale Bóg jest wartością najwyższą i źródłem kryteriów poznania moralnego. (AS.)

Zob. ..aktor". aklywi/m. kok-ktywi/m. uspoleez-nieme osobowości

Indywidualizm metodologiczny, orientacja teoretyczna, w ramach której wszelkie zjaw iska i procesy społeczne wyjaśniane są prze/ odwołanie do cech i zachowań jednostkowych Istotę tej orientacji stanowi redukcjonizm; zjawiska z poziomu zbiorowości sprowadzane są na poziom działających jednostek. Przykładowo, wyjaśnienie zjawiska takiego jak rewolucja lub migracja polega wyłącznie na wyjaśnieniu działań poszczególnych osob tworzących daną zbiorowość.

Indywidualizm metodologiczny programowo przeciwstawia się wyjaśnieniom, w których podmiotem działania są zbiorowości i grupy społeczne, a nic poszczególne jednostki. Orientacja ta łączy się często z nominalizmem ontologiczny m, uznającym osoby za jedyne realne elementy bytu społecznego; grupy i zbiorowości są tylko zbiorem jednostek, niczym więcej. Odrzucane są także wyjaśnienia w kategoriach ponadjcdnostkowych struktur lub systemów. W ten sposób usiłuje się uniknąć błędu hipostazowama przypisywania realnego istnieniu tworom abstrakcyjnym.

W ujęciu tym uwidacznia się. Ze wyjaśnianie socjologiczne jest zredukowane do wyjaśniania psychologicznego lub nawet biologicznego. Przykładem ujęcia ilustrującego założenia indywidualizmu metodoto-giczncgo jest koncepcja wymiany Ocorge a H om ansa

Stanowiskiem przeciwstawnym do indywidualizmu metodologicznego jest Ito-li/m. Spór zwolenników tych orientacji na temat kształtu nauk społecznych toczy się od kilkudziesięciu lal Niektóre z jego aspektów można uznać za współczesną wersję średniowiecznego sporu o umwer-

salm. (A.S.)

/ob Acjonalizm, jiiywi/m. dzbtaiic (polecz-"^e- holizm. antologia spotfi/ciKIwo. redukcjonizm. socjologu

Inflacjn. zob deptywneja.

logracjacja. spwob postępował u zmierzający do wywołania pozytywnego nastawienia u partnera interakcji, zwłaszcza gdy ów partner dysponuje jakimiś pożądanymi dnbrami. Ingracjacja to zatem wszelkie zabiegi wkradania się w czyjeś laski, próby przypodobania się komuś Wyróżnia się |S Mika 1982. i 295-300) następujące techniki ingracjacyjne I) konfomuzm. 2) podnoszenie waności partnera (pochlebstwu komplementy. ..podlizywanie się”); 3i autoprezentacja: a) pozytywna - przedstawianie w korzystnym świetle własnej osoby , b) autodcprccjacja - przedstawianie własnej osoby jako ofiary niezawinionych nieszczęść i przeciwności losu w nadziei wzbudzeniu współczucia i pomocy t A.S.) Zob. interakcja, konformizm Literatura:

Miku S. 1982, PtyKhohgl* ipoterw. PWN.

Wtmunwn

Inkluzja (inkluzywnośćX •- Włączenie, zawieranie 2. Jedna z cech współczesnych społeczeństw, polegająca na obejmowaniu coraz szerszych kategorii spohacznych różnego typu uprawnieniami, przysługującymi w przeszłości tylko wąskim grupom llpraw-niemu te dotyczą głównie kwestii socjalnych. politycznych oraz kulturowych. l'zv-skonie nowych uprawnień dokonywać się może poprzez „odgórne" rozszerzenie jakichś przywilejów iu te części społeczeństwa. które były ich pozbawione, lub poprzez. rresję oddolną, w wyniku której zmierza się do likwidacji niesprawiedliwych nierówności Niejednokrotnie obie te forntv występują równocześnie Rozszerzenie uprawitkń stanowi realizację ideału egalitaryzmu Przejście od ekskluzywno*: i do inkluzy wnośct uznawane jest często za