DSCN1751

i. Projektowanie odlewów

Stop	Stan	Hm MPtt	MPa	4? °/o 25^30
Tl 99,5	wyżarzony	200	300+400
TIAI6V4	przesycony J utwardzony na gorąco	1000	11Ó0~~
TiA165n2Zr4Mo2	jw.	900	1000
TlAI6V6Sn2	Jw.	1050	1150
1 TlMol2Zr6Sn4,5 f	jw. 1100		1200	3 ~

Właściwości mechaniczne stopów Ti są bardzo różne 1 zależą od skład chemicznego oraz obróbki cieplnej, dobranych pod kątem określonego nr* ^ znaczenia (tabl. 3.9) [9].

3.I.5.4. Miedź i jej stopy

Miedź jest jednym z droższych metali i dlatego jej wykorzystanie musi być dobrze uzasadnione. Odznacza się ona doskonałą przewodnością elektryczna i cieplną. Ze względu na znaczną gęstość (8,90 Mg/m³) nie nadaje się na elementy konstrukcji, od których wymaga się dużej wytrzymałości właściwej. W stanie wyżarzonym czysta miedź charakteryzuje się dużą plastycznością i stosunkowo małą wytrzymałością. Tę ostatnią można znacznie zwiększyć przez wprowadzenie odpowiednich dodatków stopowych i obróbkę cieplną. Zgodnie z PN-91/H-87026 stopy Cu dzieli się na brązy i mosiądze, któiych podstawowymi składnikami są odpowiednio cyna oraz cynk.

Brązy

Klasyczne brązy to stopy miedzi z cyną, jednak ze względu na wysoką cenę tej ostatniej, coraz częściej zastępuje się ją częściowo lub całkowicie takimi pierwiastkami jak: AJ, Pb oraz Si. Brązy bezcynowe, a więc takie, gdzie została ona w całości zastąpiona przez jeden z powyższych pierwiastków, nazywamy brązami specjalnymi, np. aluminiowymi (brązale), krzemowymi itd. Brązy cynowe oznacza się literą B oraz liczbą informującą o zawartości cyny i ewentualnie jeszcze jednego składnika stopowego (np. B10 i B101 oznaczają odpowiednio stop CuSnlO i CuSnlOP). Cecha brązów specjalnych składa się z dwóch liter, z których druga wskazuje na podstawowy oho Cu składnik brązu i tak A — Al (np. BA 1032 oznacza CuA110Fe3Mn2),

K — Si (np. BK331 — CuSi3Zn3Mnl).    _lko

Zawartość Sn w brązach cynowych zc względu na pogorszenie nie y_ plastyczności, lecz także wytrzymałości na rozciąganie stopów nie prze ts zwykle 10%. Ze względu na szeroki zakres między Jinią Jikwidus i (rys. 3.23a), a także małą szybkość dyfuzji odlewy z brązów cynowy podatne na silną segregację dendrytyczną, której usunięcie wymaga trwałego wyżarzania (rys. 3.23b).    rałoOTBotó

Brązy cynowe stosuje się na elementy o dużej sprężystości i p₀uJźej na korozję. Obok Sn często zawierają one dodatek Zn i Ph (zwy