DSCN1814

162 Rewolucja

2.    Ruchy religijne zmierzające do wywołania u wyznawców sianu „powtórnych narodzin” (J.3,3). Nacisk na osobiste doświadczenie religijne uznaje się za zasadniczą cechę tych ruchów. Joachim Wach (1961, s. 167] rewiwalizm zalicza do form protestu zbiorowego zachodzącego wewnątrz Kościoła. Dominującym nurtem jest krytyka religii opartej wyłącznie na tradycjonalizmie. Wyznawców takiej religii cechuje wewnętrzny indyfercnlyzm oraz faktyczny upadek Życia religijnego. „Charakterystyczna dla grupy rewiwalistycznej jest jej przej-ściowość, «ldimat» psychologiczny oraz stosunkowa intymność, co nadaje jej zabarwienie sekty” [J. Wach 1961, s. 168-169]. Inną cechą jest ujemna ocena biernego uczestnictwa w życiu religijnym, występującego w wielkich zinstytucjonalizowanych grupach. Do wyznań rewiwalistycznych zalicza się najczęściej baptystów, metodystów i prezbiterian. Niekiedy zamiast terminu „rewiwalizm” używa się zamiennie pojęcia „rewitalizm” (zob. (E. Hałas 1992]).

3.    Ruch społeczny mający na celu wskrzeszenie obumarłej lub zapomnianej tradycji. ..Rewiwalizm to ruch takiego ugrupowania, któremu obce panowanie narzuciło swoją kulturę i cywilizację i który stawia sobie za cel zbudowanie kultury zgodnie z tradycją historyczną i istniejącą w danym systemie sytuacją” [K. Kwaśniewski 1982, s. 51]. (A.S.)

Zob. ruchy społeczne, tradycja.

Literatura:

Hałas E., 1992. Konwersja, Perspektywa socjologiczna. Norbcrlinum, Lublin.

Kwaśniewski K., 1982, Zderzenie kultur. Tożsamość a aspekty konfliktów i tolerancji, PWN, Warszawa.

Wach J„ 1961, Socjologia religii, Ki W, Warszawa.

Rewolucja, zob. konflikt społeczny, pauperyzacja.

Rewolucja naukowa, zob. paradygmat. Rewolucja obyczajowa, zob. obyczaj.

Rewolucja partycypacyjna, zob. n-kluzja.

Rodzina, grupa społeczna oparta na więzi pokrewieństwa, małżeństwa lub adopcji Definicje rodziny mogą się znacznie różnić, w zależności od celów, dla których są formułowane. W ujęciu najszerszym rodziną jest grupa osób prowadzących wspólne gospodarstwo domowe (taka definicja przyjęta została w ustawie o pomocy społecznej; zob także [J.-L. Flandrin 1998, s. 9]). W ujęciu węższym „rodzina jest wspólnotą osób i instytucją społeczną opartą na miłości i wolnym wyborze kobiety i mężczyzny połączonych małżeństwem, którzy odpowiadając wzajemnie za siebie, rodzą i wychowują następne pokolenie w taki sposób, aby i ono także rodziło i wychowywało nowe pokolenie” [L. Dyczewski 1994, s. 27], Claude Lćvi-Strauss [1998, s. 300] konstruując model rodziny, który uwzględniałby kulturową różnorodność form rodziny w poszczególnych typach społeczeństw- (zarówno współczesnych, jak i historycznych), wskazuje na następujące niezmienne jej cechy: „1) rodzina wywodzi się z małżeństwa: 2) składa się z męża, żony, dzieci urodzonych w ich związku, tworząc jądro, wokół którego mogą się ewentualnie skupiać inni krewni; 3) członkowie rodziny związani są wzajemnie: a) więzami prawnymi, b) prawami i obowiązkami natury gospodarczej, religijnej czy jeszcze innej, c) ścisłą siecią praw i zakazów seksualnych oraz zmiennym i zróżnicowanym zespołem uczuć, takich jak miłość, przywiązanie, uznanie, obawa itp”.

Rodzina przybierać może wiele form. W kręgu kultury zachodniej wyróżnić można rodziny pełne (w Polsce 61,8% ogółu rodzin), rodziny niepełne (matki z dzieckiem 13,7%, ojcowie z dzieckiem 1,7%). związki kohabitacyjnc i małżeństwa bez dzieci (22,8%) (L. Dyczewski 1994], ■

Podstawowe funkcje rodziny jako im stytucji polegają na utrzymywaniu ciągłości biologicznej społeczeństwa, utrzymywaniu