DSCN1828

I7{» Socjologii!

z zewnątrz, mieszkańców Często W '*•' .VIW.lt |C I opinie tlol\t/.|tv IZ w z>tl.l co dziennego Morfin nawet uznać, ze dopiero wielość różnych perspektyw pozwala na relatywnie pełny opis różnych aspektów bytu badanej zbiorowości Zarazem jednak

|nk wskazywałOC0tfg6t0wvftch 10 60

łatwe do zaobserwowania, może okazać się nieistotne i drugorzędne (zob. (I^: Hraudcl 1992. s I0|) Socjogralla utożsamiana jest niejednokrotnie z socjologią empiryczną. I 'jęcie takie nie wydaje się właściwe, gdyż celem badań empirycznych jest niejednokrotnie także weryfikacja hipotez, badawczych; pełnia więc one. w takich przypadkach. funkcje teoretyczne, n nic tylko opisowe. (AS.)

/oh idiogralizm, socjologia, społeczeństwo, subdyacypliny w- socjologii

literatura

Hraudcl I , 1992. Kultura mattnalno. gapo-

Jarka i kapitalizm .VI Will a lek, t 2: Gry

wymiany. PIW, Warszawa Maus II, l%2. A Short Nistory of SocnAog}.

Koutlcdgc and Kcj.mii Paul. London

Socjologia, termin wprowadzony przez Augusta Comte’a na określenie ..nauki o społeczeństwie” (łac. soctetas społeczeństwo. towarzystwo i gr. logos nauka, w iedza). / uwagi na to. Ze badaniem społeczeństwa zajmują się także inne nauki historia. antropologia społeczna, politologia, ekonomia itp. - oraz ze względu na to. iż socjologia mc zawsze zajmuje się społeczeństwem jako całością, lecz bada również zjawiska i procesy zachodzące w jego obrębie. proponowane są także odmienne określenia przedmiotu tej dyscypliny. Obecnie najczęściej przez, socjologię rozumie się naukę o zbiorowość nich, interakcjach, stosunkach społecznych, strukturach grupowych. procesach społecznych, zachowaniach (działaniach) społecznych. Życiu społecznym. zjawiskach społeczno-kulturowych |Mśtodohglamtpodstawy. | 9751. Jeszcze inne przykłady określające przedmiot tej dyscypliny zaczerpnąć można / historii socjologii' Hmll iJnrkhcim określał ją naukę o faktach społecznych, Georg Sim mci i leopold von Wicsc jako naukę o f,. mach społecznych, Morris Oinsberg j,a,, naukę o instytucjach Za większością tych określeń kryje się pewna propozycja ter, tyczna. /. której wynika Stanowisko dotyc/ą cc tego. co jest (lub powinno być) .uf,, ciwym” przedmiotem socjologii, i u jak, sposób należy badać rzeczywistość sp., Ice/ną. Socjologię traktować można tuk/, jako formę samowiedzy poznania tego. „społeczne", przez członków spółce/, r. (Janusz. Ziółkowski).

Biorąc pod uwagę orientacje metod, gicznc. wyróżnia się w socjologu nurt p. zytywistyczny oraz humanistyczny (am>p zytywistyczny). Pozytywizm zmicr/j d uzyskania wiedzy pewnej, ścisłej, wolnej o.: założeń metafizycznych; w tym ujęciu *• cjologia powinna być uprawiana podobn , jak nauki przyTodnic/e (naturalizm) i /im rzać do wykrywania ogólnych praw (m*m-tetyzm). Nurt humanistyczny wskazuje, u z uwagi na specyficzny przedmiot soc:«*l gii (jest nim człowiek lub grupy społeczne nauki społeczne, w tym socjologia, p-winny wypracować odmienne metody ba diwczc niż tzw. nauki o naturze (antyru turalizm), W wyjaśnianiu zjawisk sprzecznych należy uwzględniać cele. motywy d.i żenią i wartości działających podnm*:>>w Zmierza się tu zatem nic tyle do ..wyi* niem.r. ile do lo/umiem.i (I ’ zachowań społecznych jest to podstaw l/w socjologii rozumiejącej. Z uwagi jednostkowy i niepowtarzalny charakter zjawisk społecznych nic zawsze możliwe jest dotarcie do ogólnych praw fk1i<’;-' ^: fizm). Warto zaznaczyć, że mc wszy* zwolennicy orientacji humanistyczne i o|^v wiadają się za idiogrufiz.mem (np I¹'"¹'

Znaniecki)

W socjologii wyodrębnić można p dwa inne typy wyjaśniania - P°‘^łc,'^,‘₎j psychospołeczne i ujęcia abstrahuj P ^ psychologicznych determinant wego działania Spór między tym*^xvcr