DSCN1836

184 Socjoterapia

Podgórecki A., 1995, Społeczeństwo polskie. WSP, Rzeszów.

Poppcr K.R., 1984, Nędza historycyzmu, Wyd. Krąg, Warszawa.

Simmel G., 1975, Socjologia, PWN, Warszawa. Socjotechnika. Funkcjonalność I dys/unkcjonal-ność instytucji, 1974. pod red. A. Podgórcc-kicgo, KiW, Warszawa.

Socjotechnika Jak oddziaływać skutecznie?. 1970, pod red. A. Podgórcckicgo, KiW, Warszawa.

Socjotechnika. Praktyczne zastosowania socjologii, 1968, pod red. A. Podgórcckicgo, KiW, Warszawa.

Socjotechnika. Style działania, 1972. pod red.

A. Podgóreckiego, KiW, Warszawa Thomas W.I.. Znaniecki R, 1976, Chłop polski w Europie i Ameryce, l. I, Lud. Spóldz. Wy-daw.. Warszawa

Znaniecki F, 1984, Społeczne role uczonych, PWN, Warszawa

Socjoterapia, wszelkie intencjonalne działania nastawione na modyfikację cech i zachowań jednostkowych, wykorzystujące oddziaływanie grup i środowisk społecznych niekiedy specjalnie w tym celu tworzonych. Do socjoterapii zaliczyć można różne formy terapii grupowej, w tym także socjodramę. W innym sposobie podejścia zakłada się, że pojawienie się osoby z zaburzeniami wymaga leczenia nie tylko jednostki, lecz całej zbiorowości (grupy), Choroba pacjenta jest traktowana jako oznaka zakłóceń funkcjonowania grup lub społeczności. Ten sposób traktowania chorób psychicznych widoczny jest w tzw. psychiatrii społecznej (zob. (R. Bastidc 1972; Z. halicki 1992]), a także w innych typach kultur (zob. [E. Fuller Torrey 1981, s. 138]). (A.S.)

Zob. empatia, grupa społeczna, interakcja, so-cjodrama.

Literatura:

Bastidc R„ 1972. Socjologia chorób psychicznych, PWN, Warszawa.

Falicki Z., 1992, Psychiatria społeczna (aspekt terapeutyczny) |w:] Psychiatria Podręcznik dla studentów medycyny, pod red. A. Bili-kicwicza, W. Strzyżewskiego, PZWL, Warszawa.

Fuller Torrey E.. 1981, Czarownicy i psychiatrzy, PIW, Warszawa

Solidarność mechaniczna, zob. anomia

Solidarność organiczna, zob. anomia.

„Spiskowe teorie dziejów", różnego typu koncepcje zakładające, że bieg wydarzeń („dziejów”) zależny jest od działań jakichś grup lub osób połączonych tajnym porozumieniem (spiskiem) i dążących do osiągnięcia ukrytych celów, niezgodnych z interesami większości. Celami tymi są najczęściej zdobycie panowania oraz - co się z tym wiąże — osiągnięcie bogactwa, wpływów itp.

W znaczeniu ogólniejszym przez spiskowe teorie dziejów rozumie się również taki sposób wyjaśniania, który opiera się na założeniach, będących w istocie wyrazem uprzedzeń i wrogości do jakichś grup mniejszościowych, lub na daleko idącej bezpodstawnej podejrzliwości. Założeń tych żadne fakty nie są w stanie podważyć, gdyż interpretowane są w taki sposób, aby zwrotnie potwierdzały przyjętą pierwotnie koncepcję.

Termin „spiskowa teoria dziejów” ma najczęściej wydźwięk pejoratywny. Stosowany jest głównie w publicystyce, w celach polemicznych lub jako etykieta, pozwalająca dosadnie scharakteryzować czyjeś stanowisko. Niejednokrotnie w sposób nieuprawniony pojęcie to jest odnoszone do wszelkich koncepcji o charakterze demaskatorskim, usiłujących dotrzeć za kulisy wydarzeń i wyjaśnić te zdarzenia na gruncie działań spotecznych; dopuszcza się przy tym możliwość kierowania się przez aktorów pobudkami mało szlachetnymi. (A.S.)

Spoistość grupy, zob. grupowe myślenie.

Społeczeństwo, jedno z podstawowych pojęć socjologicznych, cechujące się dużą wieloznacznością. Jan Szczepański |1970, s. 455] wyodrębnia trzy sposoby rozumienia tego pojęcia. W ramach empirycznej